👨💼 مشاور رسمی مالیاتی | ⚖️ کارشناس قوه قضایی | 📊 عضو انجمن حسابداران خبره | 🎓 دکتری تخصصی حسابداری | 📞 برای مشاوره و اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید: ۰۹۱۵۴۰۷۷۸۱۵ / ۰۵۱۳۷۶۷۱۶۸۴
ارزش‌ها از سه عنصر بنیادین سرچشمه می‌گیرند: ۱) ارزش‌های ورودی، ۲) ارزش‌های خروجی، ۳) ارزش‌های خلق‌شده.
ارزش‌های ورودی همان سرمایه‌گذاری‌های اولیه‌ای هستند که بهای تمام‌شده‌ی یک محصول را شکل می‌دهند؛ برای مثال، خرید یک کالا نوعی ارزش ورودی است. اما این تنها آغاز مسیر است، چراکه این ارزش ورودی پس از گذر از فرآیندهای تولیدی و مدیریتی، در نهایت به ارزش‌های خروجی تبدیل میشود، مانند فروش محصولات.
با این حال، زمانی که یک محصول یا خدمتی جدید خلق میشود، دیگر صرفاً شاهد انتقال ارزش از ورودی به خروجی نیستیم، بلکه ارزش درون فرآیند خلق، ماهیتی نوین به خود میگیرد. در این میان، ارزش‌های بازیافتی ممکن است بیش از ارزش اقتصادی، با ماهیت درونی و ورودی ارزش‌ها درگیر شوند. این مسئله نشان میدهد که ارزش‌ها هرگز با یکدیگر برابر نیستند و نمی‌توان آنها را به یک مقیاس واحد تقلیل داد.
درک ارزش‌ها، جوهره‌ی کار یک حسابدار است. او پیش از آنکه بتواند گزارشی معتبر ارائه دهد، باید مفهوم ارزش را عمیقاً درک کند. استانداردهای حسابداری نیز با همین منطق شکل گرفته‌اند؛ آنها ارزش را شناخته و از این رو، به تئوری هنجاری متوسل شده‌اند.
اگر یک حسابدار می‌خواهد گزارش خلق کند، ابتدا باید ارزش‌ها را درک کند. بدون این درک، گزارش او صرفاً مجموعه‌ای از اعداد خواهد بود که فاقد روح و معنا هستند.
کلمات کلیدی:ارزش ها,مفاهیم نظری
📌 کسبوکار؛ آئینه‌ای از خویشتن
کسی که کسب‌وکاری را راه‌اندازی میکند، در حقیقت، موجودی زنده را می‌آفریند؛ فرزندی که هم باید پرورشش دهد و هم هدایتش کند. او همزمان پدر و مادر این آفریده است. خلق یک کسبوکار نه‌تنها دشوار، بلکه سفری پرچالش است؛ سفری که تنها با شناخت خود، نه صرفاً شناخت بازار، به سرمنزل مقصود میرسد. این بزرگ‌ترین خطای رایج است که می‌پندارند راه‌اندازی یک کسبوکار، مستلزم آگاهی از اصول تجارت است؛ در حالی که حقیقت این است: آنکه خویشتن را نشناسد، هرگز نمی‌تواند کسب‌وکاری پایدار بنا کند.
کاهش فروش و زوال یک کسبوکار، چیزی جز بازتاب عدم شناخت صاحب آن از خویشتن نیست. کسی که به خودشناسی دست یابد، میتواند کسب‌وکارش را رشد دهد، چرا که این دو، دو روی یک سکه‌اند. اجازه دهید ساده‌تر بیان کنم؛ همانطور که والدین شایسته میتوانند فرزندانی سالم و مفید برای جامعه تربیت کنند، کارآفرینی که به درک عمیقی از خود رسیده باشد، میتواند برندی را خلق کند که در برابر مشکلات تاب بیاورد و بالنده شود.
حال، این پرسش پیش می‌آید که «فرزند» در دنیای کسبوکار چیست؟ آیا شرکت است؟ آیا صرفاً یک نام تجاری است؟ نه، فرزند همان برندی است که می‌سازید، محصولی است که می‌پرورید، نیروی انسانی‌ای است که هدایت میکنید، و تیم بازاریابی‌ای است که جهت می‌دهید.
به عنوان مشاوری که با صدها کسبوکار همکاری داشته، با اطمینان میگویم که رشد یک بیزینس، در گرو خودشناسی است. تنها زمانی میتوانید کسبوکار خود را پرورش دهید که «سیستم» را درک کرده باشید، چرا که سیستم، همان استخوان‌بندی این فرزند است؛ رگ و پی آن، همان شاخه‌هایی است که در مسیر رشد گسترش می‌یابند. اگر این ریشه‌ها استوار باشند، فرزندتان، یعنی کسب‌وکارتان، در برابر طوفان‌ها و ناملایمات مقاوم خواهد بود.
و این ریشه، همان خود شما هستید.
تمامی آنچه میگویم، نه از کتاب‌ها، بلکه از تجربه برمی‌آید. اگر می‌خواهید در زندگی و کسبوکار پیشرفت کنید، ابتدا به خودتان توجه کنید. تمرکز بر خویشتن، از افکار و واژگانی که به کار می‌برید، نشأت میگیرد؛ کلمات، ذهن را می‌سازند و ذهن، مسیر را مشخص میکند.
در آغاز مسیر، من نیز با دشواری‌های بسیاری روبهرو بودم. بیزینس من با شکست‌های پیاپی مواجه می‌شد. اما زمانی که به خودشناسی رسیدم، نگاهی صادقانه به درونم انداختم، خطاهای خود را پذیرفتم و بر روی اصلاح آنها کار کردم، توانستم مسیر موفقیت را بیابم. جملات، قدرتی بی‌نظیر دارند. به عنوان نمونه، یک کسبوکار چه زمانی شکوفا میشود؟ درست زمانی که با جملات مثبت، امید را در جان پرسنل خود زنده کنید.
جهان بیزینس، جهانی غیرقابل پیش‌بینی است. اما کسی که خود را بشناسد، درمی‌یابد که در برابر عظمت هستی، هیچ است. در حقیقت، این خداوند است که راه را نشان میدهد و دستمان را میگیرد. کارآفرینان واقعی، انسان‌هایی خداشناس‌اند؛ زیرا می‌دانند که خودشناسی، یعنی پذیرش این حقیقت که «خودت هیچ نیستی، بلکه تنها خداوند است که هست.»
نمی‌خواهم صرفاً در باب فلسفه سخن بگویم. آنچه میخواهم بگویم این است که خداوند تصمیم میگیرد، اما این ما هستیم که انتخاب میکنیم. و گاه، پیش از آنکه انتخابی کنیم، تصمیمی در ضمیر ما شکل گرفته که خود، ما را به سوی انتخابی خاص سوق داده است. و این همان مفهوم سرنوشت است.
میخواستم درباره سیستم فروش صحبت کنم، اما نمی‌دانم چرا مسیر سخن به اینجا کشیده شد. شاید شما نیز از خود پرسیده‌اید که چرا حقوق یک حسابدار کمتر از مدیر فروش است؟ پاسخ در ارزش‌آفرینی نهفته است. خلق ارزش، خلق ثروت را به دنبال دارد. مدیر فروش، زمانی که درک درستی از «فرزند» خود داشته باشد، میتواند آن را به بهترین شکل به جامعه معرفی کند. شاید بتوان گفت که مدیر فروش، همان مربی‌ای است که می‌داند چگونه این فرزند را به جهان عرضه کند. در مقابل، ما حسابداران، تنها گزارش رشد و بازدهی این فرزند را ارائه می‌دهیم.
ادامه دارد...
کلمات کلیدی:کسب و کار,فروش محصولات,بازاریاب
📌 گردش وجه نقد در برابر گردش خون
میدانید چرا اینقدر جملات فلسفی میگویم؟ چون درک حسابداری تنها از طریق درک قانون و اعداد است، نه فقط ثبت‌های حسابداری. اجازه دهید کمی ذهن شما را تغییر دهم. آیا میدانید اعداد با هم صحبت میکنند؟ آیا میدانید که احساسات و عاطفه دارند و همانند ما انسانها به یکدیگر وابسته‌اند؟ آیا شما این را میدانید؟ جهان از اعداد ساخته شده است؛ یا به عبارت دیگر، پدیدآورنده این جهان اعداد هستند. آیا میدانید که انسانها زمانی که انرژی مثبت از خود تولید میکنند، این انرژی، این انرژی را جذب میکند. و این دقیقاً همان فرمول ریاضی است؟
در علم آمار، مبحثی به نام همبستگی و روابط داریم. به این معنا که وقتی یک متغیر حالش خوب باشد، روی متغیر دیگری تأثیر میگذارد، مانند تغییرات سود هر سهم که بر قیمت سهام تأثیر میگذارد. آیا یادتان هست؟ من گفتم اعداد با انسانها حرف می‌زنند، در واقع علم آمار به شما این امکان را میدهد که روابط و حرکت اعداد را درک کنید.
آیا به یاد دارید که گفتم چرخش وجه نقد مانند گردش جریان حون است؟ پس بله، اعداد واقعاً صحبت میکنند. بنابراین در کلاس‌های من، شما باید حرکت اعداد را حدس بزنید و مسیر آنها را تغییر دهید تا حقوق صاحبان سهام افزایش یابد.
کلمات کلیدی:گردش وجه نقد
📌 تناقض عدالت و بی‌ثباتی در نظام مالیاتی و حسابداری
هنگامی که استانداردهای حسابداری تابع قوانین مالیاتی باشند—یا به بیان دیگر، زمانی که سازمان حسابرسی زیر نظر دولت عمل کند—و همزمان ادعای عدالت داشته باشیم، تناقضی بنیادین شکل میگیرد. در ساختار اقتصادی ایران، قوانین مالیاتی بر گزارش‌های حسابداری تحمیل میشوند، نه اینکه این گزارش‌ها بر پایه عدالت تنظیم شوند. این وضعیت، عدالت را در چرخه‌ای از بی‌عدالتی گرفتار کرده و در نهایت، اثر خود را بر پیکره اقتصاد کلان کشور تحمیل میکند و نارضایتی عمومی را به بار می‌آورد.
ما، فرزندان حسابداری، در حقیقت فرزندان اقتصاد خرد هستیم. اما هنگامی که قوانین از سطح کلان به خرد تزریق میشوند، بدون آنکه خود از دل خرد شکل گرفته باشند، نتیجه‌ای جز بی‌ثباتی و ناعدالتی در پی نخواهد داشت. این وضعیت، همچون خلق یک تئوری بدون مبانی نظری و اصول بدیهی است—نشانه‌ای از فروپاشی نظام قانونی و نبود عدالت. درست مانند بخشنامه‌های مالیاتی که هر روز اصلاح و ابطال میشوند، چنین سیستمی تنها منجر به بی‌ثباتی مفروضات ذهنی و آشفتگی ساختار اقتصادی خواهد شد.
کلمات کلیدی:تناقض عدالت
📌 مدیریت مالی؛ از اعداد خام تا خلق ارزش با ریاضیات و آمار
هنگامی که یک مدیر مالی توانمند وارد یک سازمان میشود، باید آن را نه صرفاً به‌عنوان یک ساختار تجاری، بلکه همچون تابعی ریاضی در نظر بگیرد. حسابداران، تنها تولیدکنندگان اعداد خام‌اند؛ آنان هدف نهایی تصمیم‌گیری را مشخص نمی‌کنند، بلکه این مدیر مالی است که باید این داده‌های پراکنده را به یک مدل ریاضیاتی معنادار تبدیل کند.
علم آمار و حسابداری، همواره دو جریان موازی بوده‌اند، اما مدیریت مالی نیازمند آن است که این دو را در نقطه‌ای به هم پیوند دهد. متغیرها نه‌تنها کمی، بلکه کیفی‌اند و هنر یک مدیر مالی در این است که این متغیرهای انتزاعی را نیز درون یک معادله بگنجاند. آیا تاکنون اندیشیده‌اید که چگونه می‌توان از اعداد، توابعی ساخت که آینده یک شرکت را رقم بزنند؟
متأسفانه در ایران، بسیاری از مدیران مالی هنوز این نگرش را درک نکرده‌اند. آنان در بند قوانین مالیاتی و چارچوب‌های اجباری گرفتار شده‌اند، بی‌آنکه به ذات مدیریت بیندیشند. مدیریت، نه حفظ صورت‌های مالی، بلکه خلق ارزش برای سهامداران است؛ نه صرفاً سود، بلکه بهره‌گیری از فرصت‌های ازدست‌رفته و آتی برای تولید بازده.
یک مدیر مالی واقعی، از بدهی نه به‌عنوان باری سنگین، بلکه به‌عنوان ابزاری برای افزایش ارزش سهام استفاده میکند. آنچه من در دوره‌های مدیریت مالی آموزش می‌دهم، چیزی فراتر از محاسبات رایج است؛ من نخستین کسی هستم که این مفهوم را با اتکا به آمار، ریاضیات و هوش ماشین به مدیران مالی آموزش می‌دهم.
کلمات کلیدی:مدیر مالی
📌 حسابداری در عصر هوش مصنوعی: از زبان اعداد تا عدالت مالیاتی
هنگامی که انسان روی کامپیوتر چیره میشود و بعد از مدتی هوش مصنوعی جای خود را ذهن انسان میگیرد و هنگامی که هوش ها در اختبار ابر هوش قرار میگیرید و هنگامی خالق هوش ها بر هوش انسانی چیره میگردد و هنکامی که همه در برده ابر هوش قرار میگیرد.اگر به گذشته های دور نگاه کنیم،بردگی سیاه پوستها در برابر سفید پوست ها و بردگی رعیت در برابر ملکداران و بردگی سرمایه داران بر کارگران و بردگی انسان ها دربرابر هوش های مصنوعی.شاید یک ظلم در عدالت باشد.شاید مثل شمشیر دولبه باشد.ما حسابداران،شاید درآینده نزدیک حذف گردد.اما یک علم دیگری به وجود می ايد مثل علم آنالایز دیتا.این یک علک جدیدی هست.شاید هوش مصنوعی نتواند درک کند.من شما را به فلسفه تئوری رفتاری میبرم.هنوز هوش مصنوعی نتوانسته هستورفتار انسان ها و عکس العمل انسانها را پیش بینی کند و حسابداران باید روی این علم گام بردارد تا گزارشات حسابداری را در قالب تئوری رفتاری گام بردارد.رفتار از عدالت سرجمشه میگیرد. من همیشه به هنرجویان خودم میگویم اعداد با انسان صحبت میکند به شرطی که حرکت اعداد را درک کنید. در حسابدای حرکت اعداد به مبلغ ختم میشود و جریان مبلغ مثل جریان وجه نقد در بدن انسان می باشد. اگر جریان وجه نقد اختلال به وجود آید رفتار سازمان به اختلال پیش می آید.من دوباره به جمله آغازی خود بر میگردم.آیا ما برده هوش مصنوعی هستمیم یا هوش مصنوعی ابزاری هست برای کمک به انسان ها؟جواب آن مثل شمشیر دولبه می ماند.هم میتواند خوب باشد و هم بد.انسان باید هوش خود را در خلق منجرب کند و هوش مصنوعی را نباید در جایگیزین تصمیم های خود واقع گردد.الان اداره دارایی از هوش مصنوعی به عنوان ابزار استفاده میکند و خدا نکند هوش مصنوعی جایگزین تصمیم گیری گردد. دقیقا هوش مصنوعی مثل آزمون های آماری هست که هیچ موقع نمیتوتانیم به طور مطلق درست محاسبه میکند؟
من همیشه میگیم عدالت و انصاف از گزارشات حسابداری شکل گرفته است،و این گزارشات حسابداری تضاد منافع را جل میکند و خدا نکنه قوانین از حاکمان و دولت مردان نگارش شود.قانون نباید از ابر قدرتمندان نگارش شود.قانون باید از کف کوچه و بازار نگارش شود.اما متاسفانه در ایران قانون از حاکمان سرچمه گرفته شده است مثل وارونه اهرم مصر.
کلمات کلیدی:هوش مصنوعی
📌 آیا هزینه تحقیق و توسعه دارایی نامشهود هست یا هزینه؟
### **۱. نگاه فلسفی به هزینه‌های تحقیق و توسعه**
1.1. از دیدگاه فلسفی، هر هزینه‌ای که به **ورود جریان‌های نقدی آتی کمک کند** یا **از خروج وجه نقد در آینده جلوگیری نماید**، باید به‌عنوان یک **دارایی نامشهود** در نظر گرفته شود.
1.2. اما **سرنوشت این هزینه‌ها در آینده** چه خواهد شد؟ بر اساس **تئوری بیض**، آینده از احتمالات سرچشمه میگیرد.
1.3. حسابداران با این چالش مواجه هستند که **این هزینه‌ها را دارایی ثبت کنند یا هزینه جاری محسوب کنند؟**
1.4. سوالات مهم دیگر:
- **تحقیق چیست؟**
- **توسعه چه معنایی دارد؟**
- **آیا تحقیق و توسعه کاملاً به هم وابسته‌اند یا می‌توان آنها را جدا از یکدیگر در نظر گرفت؟**
---
### **۲. استانداردهای حسابداری مرتبط با تحقیق و توسعه (IFRS و IAS 38)**
2.1. **استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS)** مجموعه‌ای از اصول حسابداری است که برای **گزارشگری مالی در سطح جهانی** به کار می‌رود.
2.2. در این میان، **استاندارد بین‌المللی حسابداری شماره ۳۸ (IAS 38)** به دارایی‌های نامشهود پرداخته و **نحوه برخورد با هزینه‌های تحقیق و توسعه (R&D)** را مشخص میکند.
---
### **۳. تحقیق و توسعه: دارایی یا هزینه؟**
3.1. بر اساس IAS 38، هزینه‌های تحقیق و توسعه میتوانند **به‌عنوان هزینه جاری یا دارایی ثبت شوند**، اما این بستگی به **مرحله‌ای دارد که این فعالیت‌ها در آن قرار می‌گیرند**.
---
### **۴. مرحله تحقیق (Research Phase) → هزینه**
4.1. **تمام هزینه‌های تحقیق، هزینه جاری محسوب شده و به‌عنوان دارایی ثبت نمی‌شوند.**
4.2. طبق **بند ۵۴ استاندارد IAS 38**، تحقیق شامل فعالیت‌هایی است که **به ایجاد دانش علمی یا فنی جدید منجر میشود، اما هنوز کاربرد عملی مشخصی ندارد.**
4.3. **دلیل این رویکرد:**
- در این مرحله، هنوز هیچ **اطمینانی از سودآوری پروژه در آینده** وجود ندارد.
#### **۴.۱. مثال‌هایی از فعالیت‌های تحقیقاتی:**
✅ بررسی اصول و فرضیه‌های علمی
✅ انجام آزمایش‌های تحقیقاتی و تجزیه‌وتحلیل نتایج آنها
✅ طراحی و بررسی نمونه‌های اولیه که هنوز به مرحله تولید انبوه نرسیده‌اند
#### **۴.۲. نحوه حسابداری هزینه‌های تحقیق:**
? هزینه‌های تحقیق در دوره جاری **به‌عنوان هزینه در صورت سود و زیان شناسایی میشوند**.
? این هزینه‌ها **جزو بهای تمام‌شده کالا محسوب نمی‌شوند** و در بخش **سایر هزینه‌های عملیاتی** طبقه‌بندی میشوند.
---
### **۵. مرحله توسعه (Development Phase) → دارایی نامشهود (در شرایط خاص)**
5.1. هزینه‌های توسعه میتوانند **به‌عنوان دارایی نامشهود ثبت شوند، اما تنها در صورتی که معیارهای زیر رعایت شده باشد (بند ۵۷ IAS 38):**
#### **۵.۱. شرایط ثبت هزینه‌های توسعه به‌عنوان دارایی:**
✅ **۵.۱.۱.** امکان‌پذیری فنی برای تکمیل پروژه و دستیابی به یک محصول قابل استفاده وجود داشته باشد.
✅ **۵.۱.۲.** شرکت قصد داشته باشد که این محصول را **تکمیل و از آن استفاده کند یا به فروش برساند**.
✅ **۵.۱.۳.** شرکت توانایی **استفاده یا فروش** محصول توسعه‌یافته را داشته باشد.
✅ **۵.۱.۴.** بازار مشخصی برای محصول وجود داشته باشد و انتظار کسب درآمد از آن برود.
✅ **۵.۱.۵.** منابع مالی و فنی کافی برای تکمیل پروژه در اختیار شرکت باشد.
✅ **۵.۱.۶.** هزینه‌های توسعه به‌طور **قابل اتکایی قابل اندازه‌گیری باشند**.
5.2. **نکته مهم:**
- اگر **حتی یکی از این شرایط برآورده نشود، هزینه‌های توسعه نیز مانند تحقیق، به‌عنوان هزینه جاری شناسایی خواهند شد**.
- در صورت برآورده شدن تمامی شرایط فوق، هزینه‌ها در قالب **"دارایی نامشهود"** ثبت شده و طی سال‌های آینده **مستهلک میشوند**.
#### **۵.۲. مثال‌هایی از فعالیت‌های توسعه‌ای:**
✅ توسعه نرم‌افزارهای تجاری که به مرحله فروش رسیده‌اند
✅ ساخت نمونه‌های اولیه‌ای که آماده تولید انبوه هستند
✅ بهینه‌سازی فرآیندهای تولید که در عملیات اجرایی مورد استفاده قرار می‌گیرند
#### **۵.۳. نحوه حسابداری هزینه‌های توسعه:**
? در صورت تحقق معیارهای فوق، هزینه‌های توسعه **به‌عنوان دارایی نامشهود ثبت خواهند شد**.
? این دارایی‌ها باید طی **عمر مفیدشان، به‌صورت سیستماتیک مستهلک شوند** (معمولاً با روش **خط مستقیم**).
---
### **۶. تفاوت هزینه‌های تحقیق و توسعه از نظر مالیاتی و بهای تمام‌شده**
✅ **۶.۱. هزینه‌های تحقیق:**
- به‌عنوان **سایر هزینه‌های عملیاتی شناسایی میشوند** و در **بهای تمام‌شده کالا تأثیری ندارند**.
✅ **۶.۲. هزینه‌های توسعه:**
- در صورتی که **به‌عنوان دارایی ثبت شوند، بخشی از بهای تمام‌شده محصول نهایی خواهند شد**.
---
### **۷. جمع‌بندی و نتیجه‌گیری**
7.1. **حسابداران و مدیران مالی باید در شناسایی و ثبت هزینه‌های تحقیق و توسعه دقت کنند**، زیرا این هزینه‌ها بسته به مرحله‌ای که در آن قرار دارند، **میتوانند تأثیر متفاوتی بر صورت‌های مالی داشته باشند**.
7.2. **خلاصه ثبت حسابداری تحقیق و توسعه:**
? **مرحله تحقیق → هزینه جاری**
? **مرحله توسعه (در شرایط خاص) → دارایی نامشهود**
7.3. پیروی از استانداردهای بین‌المللی، مانند **IAS 38**، باعث میشود که شرکت‌ها بتوانند **گزارشگری مالی شفاف و دقیق‌تری ارائه دهند** و از **مزایای مالیاتی و حسابداری بهتری برخوردار شوند**.
📌 نقدی بر استقلال حسابرسی در ایران
حسابرسان دست خود را در جیب کارفرمایان کرده‌اند و در عین حال ادعای استقلال دارند! اما استقلال حسابرسی باید هم در ظاهر و هم در باطن وجود داشته باشد. متأسفانه، سیستم حسابرسی در ایران با مشکلات اساسی مواجه است.
یک حرفه مستقل نباید حق‌الزحمه خود را مستقیماً از کارفرما دریافت کند، بلکه باید این مبلغ از سازمان حسابرسی یا نهاد صنفی مستقل تأمین شود. این شیوه فعلی، استقلال حسابرس را زیر سؤال می‌برد.
نقش واقعی حسابرسی و تصور نادرست جامعه
حسابرسی، صورت‌های مالی را اعتبار می‌بخشد و میتواند همچون سپر بلا در برابر نهادهای سیاسی و اقتصادی عمل کند. اما باید توجه داشت که وظیفه حسابرس، کشف تخلف و دزدگیری نیست! برخلاف تصورات عمومی، حسابرس تنها شواهد عینی و غیرعینی را بررسی و میزان اتکاپذیری آنها را ارزیابی میکند.
اما اگر به گزارش‌های حسابرسی نگاهی بیندازیم، متوجه می‌شویم که زبان گزارش‌ها دوپهلو و محتاطانه است؛ این سبک نگارش، بیشتر برای محافظت از حسابرس در برابر دعاوی قانونی طراحی شده است. در واقع، از دیدگاه من، گزارش‌های حسابرسی، بیش از آنکه شفاف‌سازی کنند، نقش سپر ایمنی برای حسابرسان را دارند.
تناقض در گزارش‌های مشروط
بیشتر گزارش‌های حسابرسی در ایران مشروط هستند و شامل تعداد زیادی بند مشروط میشوند. در برخی موارد، این گزارش‌ها به گزارش مردود یا عدم اظهارنظر ختم میشوند. اما چرا چنین اتفاقی می‌افتد؟
زیرا حسابرس مجبور است گزارش مشروط صادر کند تا کارفرما در سال‌های آینده نیز از خدمات او استفاده کند! این مسئله، تعارض منافع آشکاری ایجاد میکند. اگر حسابرس، گزارش صریح و تندی ارائه دهد، ممکن است کارفرما دیگر با او همکاری نکند.
اما این رفتار، پیامدهایی نیز دارد. اگر یک مؤسسه حسابرسی سال‌ها گزارش مشروط منتشر کند، اعتبار خود را از دست خواهد داد و مردم دیگر به آن اعتماد نخواهند کرد.
چالش حسابرسی در شرایط تورمی
در اقتصادی که تورم افسارگسیخته دارد و قیمت‌ها سریع‌تر از گزارش‌های مالی حرکت میکنند، بازار کارایی لازم را نخواهد داشت. در چنین شرایطی، خبرها و انتظارات زودتر از اعداد صورت‌های مالی در بازار منتشر شده و روی تصمیمات سرمایه‌گذاران اثر می‌گذارند.
در این وضعیت، تحلیلگران مالی و سرمایه‌گذاران، بیشتر روی نمودارهای تکنیکال و شاخص‌های بازار تمرکز میکنند تا گزارش‌های مالی شرکت‌ها!
فقدان نگاه علمی در حسابداری
من همیشه به دانشجویانم میگویم:
"اعداد با ما صحبت میکنند، اما ما آنها را فقط به‌صورت تک‌بُعدی بررسی میکنیم و فلسفه پشت این اعداد را درک نمی‌کنیم!"
متأسفانه، بسیاری از حسابداران، دانش آمار و اقتصاد را در تحلیل‌های خود به کار نمی‌برند. در حالی که حسابداری و اقتصاد، ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند و درک این ارتباط، میتواند کیفیت تحلیل‌های مالی را ارتقا دهد.
در کلاس‌های مدیریت مالی و استانداردهای حسابداری، همیشه درباره این مسائل صحبت کرده‌ام و تلاش کرده‌ام دیدگاه دانشجویان را نسبت به فلسفه حسابداری عمیق‌تر کنم.
سخن پایانی
حسابرسی، حرفه‌ای با فلسفه‌ای عمیق است. بسیاری از این مفاهیم در کتاب‌ها و کلاس‌های آموزشی من مطرح شده‌اند. اما آنچه اهمیت دارد، این است که نگاه ما به حسابداری، فراتر از قوانین و استانداردها باشد. ما، حسابداران، سوگند خورده‌ایم که حافظ حقوق مردم باشیم و این وظیفه‌ای است که نباید آن را فراموش کنیم.
کلمات کلیدی:حسابرسی,استفلال
📌 عدالت در یاداشت های حسابداری و سیگنالهای عدالت
ما حسابداران، فرزندان اقتصاد هستیم و رسالت ما خلق گزارشات مالی منصفانه و شفاف است. این گزارشات، به‌ویژه در شرایطی که تورم حاد و ناکارآمدی بازار وجود دارد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. ما با گزارشات حسابداری، اقتصاد را می‌سازیم.
شاید استانداردهای حسابداری تحت تأثیر سیاست‌های اقتصادی کلان باشند و گاهی از مسیر عدالت و انصاف فاصله بگیرند، اما هدف اصلی ما خلق گزارشات منصفانه است. حتی اگر استانداردهای حسابداری تابع حکومت شوند، باز هم حسابداران وظیفه دارند در یادداشت‌های توضیحی، انصاف را رعایت کرده و شفاف‌سازی کنند. ما باید با ارسال سیگنالهای صحیح به بازار سرمایه هشدار دهیم که، برای مثال، در برخی موارد، اجرای یک استاندارد خاص ممکن است منجر به پرداخت مالیات سنگین و بروز ناعدالتی شود.
در هیچ‌کجای دنیا، سازمان حسابرسی وابسته به دولت نیست، اما در ایران، این سازمان دولتی است و همین امر آزادی عمل حسابداران را محدود کرده و زمینه‌ساز ناعدالتی میشود. بااین‌حال، حسابداران وظیفه دارند که در یادداشت‌های توضیحی و یادداشت‌های مکمل، افشاگری کنند تا در این بازار ناکارآمد، مردم متحمل زیان نشوند.
هدف حسابداری فراتر از استانداردهای حسابداری است. ما حسابداران باید تابع عدالت و انصاف باشیم، زیرا یادداشت‌های حسابداری، برخلاف استانداردهای رسمی، تابع مستقیم قوانین دستوری نیستند. مطمئنم که منظور من را متوجه شده‌اید؛ شاید نتوانم همه‌چیز را کاملاً شفاف بیان کنم، اما در بازاری که اقتصاد آن دستوری است، یادداشت‌های حسابداری باید شفاف باشند.
حسابداران، سوگند یاد کرده‌اند که حامی حقوق مردم باشند. من همیشه در کلاس‌های استانداردهای حسابداری به دانشجویانم میگویم:
ثبت‌های حسابداری بار مالی ندارد، بلکه بار حقوقی و کیفری دارد.
اگر علاقه‌مند هستید که رازهای نهفته حسابداری و نکات حقوقی مالیاتی را بیاموزید، پیشنهاد میکنم در کلاس‌های وکیل مالیاتی من شرکت کنید.
کلمات کلیدی:افشاء,عدالت,استانداردهای حسابداری,وکیل حقوقی شرکت ها,دکتر حمید رضا اسدی
📌 چرا گزارشات حسابداری مهم هست؟خلاصه از کتاب فلسفه خودم
حسابداری؛ علم رفع تضاد منافع از گذشته تا امروز
شاید از خودتان بپرسید که چرا حسابداری به وجود آمده و اهداف گزارش‌های آن چیست؟ من میخواهم شما را به دوران کهن ببرم، به زمانی که حضرت آدم و حوا خلق شدند. همان هنگام، این علم نیز متولد شد. شاید با خود بگویید منظور من چیست؟
گزارش‌های حسابداری یعنی رفع تضاد منافع.
چرا خداوند بهشت و جهنم را خلق کرد؟ آیا دلیل آن، زیاده‌خواهی انسان نبود؟ انسان ذاتاً به کم قانع نیست، پس نیاز به سازوکاری است که این تضادها را برطرف کند. چرا حضرت آدم از درگاه خداوند رانده شد؟ دلیل آن چیزی جز زیاده‌خواهی و خودخواهی نبود.
خداوند متعال برای جلوگیری از تضاد منافع و رفع خودخواهی‌ها در میان انسانها، قانونی را وضع کرد و پیامبران را به‌عنوان راهنمای اجرای این قوانین منصوب نمود. سپس این اصول در یک کتاب جامع به نام قرآن نگارش شد.
دقیقاً مشابه همین روند، استانداردهای حسابداری از دل بازار شکل گرفتند و به قوانین تبدیل شدند. این قوانین، به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که تضاد منافع را کاهش داده و شفافیت را در گزارش‌های مالی برقرار کنند. اما ذهن انسان محدود است و به همین دلیل، هیچ قانونی کامل نیست. چراکه این قوانین توسط ذهنی محدود نوشته شده‌اند و انسان نیز ذاتاً محدود است. اما قرآن نامحدود است.
چرا من در اینجا به این مسائل اشاره میکنم؟
زیرا تمرکز بحث من بر گزارش‌ها و یادداشت‌های حسابداری است. گزارش‌های حسابداری و حسابرسی، اعتماد را میان استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی ایجاد میکنند. اگر انسانها همگی صادق بودند و به یکدیگر اعتماد کامل داشتند، نیازی به حسابداری و حسابرسی نبود. اما از آنجا که جامعه و بازار پر از بی‌اعتمادی است، این وظیفه حسابداران است که با استفاده از استانداردهای حسابداری، تضاد منافع را مدیریت کنند.
نتیجه‌گیری:
حسابداران باید استانداردهای حسابداری را بر قوانین مالیاتی ارجح بدانند، زیرا این استانداردها ستون ایجاد شفافیت و اعتماد در گزارش‌های مالی هستند.
اگر دوست دارید استانداردها و قوانین حسابداری را بدون نیاز به محاسبات پیچیده و ثبت‌های حسابداری بیاموزید، من دوره‌ای آموزشی برگزار میکنم که با استفاده از علم فلسفه، مفاهیم استانداردهای حسابداری را به روشی عمیق و مفهومی آموزش میدهد. این دوره، برگرفته از محتوای کتابی است که به قلم خودم نوشته شده است.
📌 مالیات خانه های خالی چیست سامانه ستاد املاک چیست؟
فلسفه مالیات و چالش‌های مالیات بر دارایی
فلسفه مالیات بر این اساس است که مالیات از عملکرد اقتصادی (مالیات مستقیم) و مصرف بیش‌ازحد کالا و خدمات (مالیات بر ارزش افزوده) اخذ شود. بااین‌حال، در شرایط تورم حاد، دریافت مالیات از دارایی‌های منقول و غیرمنقول میتواند به ناعادلانه شدن نظام مالیاتی منجر شود.
در حال حاضر، مالیات بر خودروهای لوکس، خانه‌های لوکس و خانه‌های خالی نیز اعمال میشود. اما این قانون چالش‌های خاص خود را دارد. برای مثال، اگر فردی دارایی گران‌قیمتی خریداری کند، پرداخت مالیات برای آن منطقی به نظر میرسد. اما اگر افزایش قیمت یک دارایی صرفاً ناشی از تورم باشد (مانند خانه یا خودرویی که سال‌ها پیش خریداری شده است)، اخذ مالیات بر آن عادلانه نخواهد بود.
من قصد ندارم به نقد و بررسی این موضوع بپردازم، اما چند نکته مهم مالیاتی را مطرح میکنم:
در صورت دریافت ابلاغیه مالیاتی از اداره مالیات، امکان اعتراض به هیات ۲۱۶ وجود دارد، چراکه ممکن است کارشناس مالیاتی ارزش دارایی (مانند خودرو یا خانه لوکس) را بیش از حد واقعی برآورد کرده باشد.
موضوع اصلی: مالیات بر خانه‌های خالی
تعریف خانه خالی چیست؟
طبق قانون، چنانچه یک واحد مسکونی بیش از ۱۲۰ روز خالی بماند، به‌عنوان خانه خالی شناخته میشود.
✅ مالیات خانه‌های خالی برای افراد دارای ۱ تا ۵ واحد مسکونی خالی:
سال اول: ۶ برابر اجاره محاسبه‌شده توسط اداره مالیات
سال دوم: ۱۲ برابر
سال سوم: ۱۸ برابر
✅ مالیات خانه‌های خالی برای افراد دارای بیش از ۵ واحد مسکونی خالی:
ضرایب مالیاتی ۲ برابر میشود.
چه کسانی مشمول مالیات خانه‌های خالی نمی‌شوند؟
طبق ماده ۵۴ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم، مالیات خانه‌های خالی به موارد زیر تعلق نمی‌گیرد:
واحدهای مسکونی واقع در شهرهای کوچک (با جمعیت کمتر از ۱۰۰ هزار نفر) و روستاها
خانه‌های نوساز (تا ۱۲ ماه پس از صدور پایان کار، و ۱۸ ماه برای انبوه‌سازان)
واحدهای در حال بازسازی یا نوسازی اساسی
خانه‌هایی که مالک آنها در خارج از کشور اقامت دارد
املاکی که به دلایل حقوقی، قضایی یا امنیتی غیرقابل استفاده هستند
خانه‌هایی که به‌صورت رسمی اجاره داده شده و مستأجر در آن ساکن است
واحدهایی که در اختیار فرزندان، والدین یا همسر مالک قرار دارند
نکات مهم درباره پرداخت مالیات خانه‌های خالی
اگر مالک نسبت به مالیات تعیین‌شده اعتراضی نداشته باشد، باید ظرف یک ماه پس از ارسال برگ تشخیص مالیات، آن را پرداخت کند.
در صورت تأخیر در پرداخت، جریمه‌ای معادل ۲.۵ درصد مالیات به‌ازای هر ماه تأخیر اعمال خواهد شد.
راهکارهای معافیت و بخشودگی مالیاتی
برای بهره‌مندی از معافیت‌ها و بخشودگی جرائم مالیاتی، ثبت‌نام در سامانه ملی املاک و اسکان الزامی است.
از این پس، تمامی قراردادهای اجاره باید در این سامانه ثبت شوند.
در آینده، ارتباط مردم با این سامانه افزایش خواهد یافت و اداره مالیات از طریق آن بر خانه‌های خالی و لوکس نظارت بیشتری خواهد داشت.
منابع قانونی
تمامی مطالب فوق بر اساس ماده ۵۴ مکرر، ماده ۵۳ و ماده ۱۶۹ قانون مالیاتهای مستقیم و همچنین بخشنامه د/۲۱۰/۲۵۶۲۶ مورخ ۲۱/۰۴/۱۴۰۲ ارائه شده است.
کلمات کلیدی:مالیات اجاره,ماشین لوکس,خانه خالی,خانه لوکس
📌 گروه بندی مشاغل و وظایف آن
اشخاص سه نوع هستند،که مشاغل گروه الف از همه گروه بندی ها مهم می باشد، زیرا تکالیف آنها مثل شرکت ها می باشد، شاید از خود بپرسید مشاغل گروه اول چه کسانی می باشد؟( کلیه اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغلی که درآمد ابرازی آنها طبق اظهارنامه 2 سال گذشته عملکرد بیشتر از مبلغ 30 میلیارد تومان باشد، در گروه اول یا (الف) مشاغل مالیاتی قرار می‌گیرند. همچنین افرادی که آخرین درآمد قطعی آنها بیشتر از 30 میلیارد تومان باشد،(مشاغل گروه اول هستند)و مشاغل زیر،گروه اول می باشد:
• دارندگان کارت بازرگانی مانند صادرکنندگان و واردکنندگان؛
• صاحبان صرافی و هتل‌های 3 ستاره و بالاتر؛
• صاحبان کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی بزرگ؛
• مدیران بیمارستان‌ها، زایشگاه‌ها و کلینیک‌های تخصصی پزشکی؛
• صاحبان فروشگاه‌های زنجیره‌ای که مجوز فعالیت دارند؛
• مدیران موسسات حسابرسی، حسابداری و مشاوره‌ای؛
• صاحبان شرکت‌های حمل‌و‌نقل زمینی، دریایی و هوایی.
این افراد دقیقا مثل شرکت ها باید سامانه مودیان،دفتر روزنامه،دفتر کل،ارزش افزوده،مالیات بر حقوق،معاملات فصلی و اظهارنامه دارند و...
من میخواستم چند نکته بگویم.حتمی این اشخاص یک حسابداری خبره یا یک وکیل مالیاتی استخدام کنند تا از حداقل مالیات را پرداخت کنند. و نکته قابل توجه این هست که این افراد به هیچ موقع در سال های آینده به گروه دوم و سوم قرار نمیگیرند و همیشه مشاغل گروه اول می باشند. ولازم به ذکر هست مبالغ ۳۰ میلیاردتومان شاید سال های آینده تغییر پیدا کند و از طرفی این مبالغ برای فروش کالا می باشد و اما اگر کسی فعالیت آن خدماتی دارد، این سقف ۵۰٪ کاهش پیدا میکند و مبلغ گروه اول برای فعالیت های خدماتی ۱۵ میلیارد تومان می باشد(این فقط برای کارهای خدماتی می باشد و اما اگر کسی هم خدمات و هم فروش محصول دارد همان مبلغ ۳۰میلیارد تومان می باشد).
کلمات کلیدی:گروه بندی مشاغل,مشاغل گروه اول,وکیل مالیاتی,دکتر حمید رضا اسدی
📌 استفاده از بدهی های احتمالی در هیات های مالیاتی برای کاهش مالیات
استاندارد حسابداری شماره ۴ درباره بدهی های احتمالی صحبت کرده است و این استاندارد یکی از استاندارد های واجبی هست که باید حسابدار در کار پیاده سازی کند، و روی یاداشت های حسابداری خیلی تمرکز کرده است. و حسابرس مستقل هم روی این موضوع خیلی تمرکز میکند، واگر افشا نگرد د امکان دارد گزارش حسابرسی مشروط یا مردود گردد. مثلا اگر دعواهای قانونی با پرسنل یا بیمه تامین اجتماعی و اداره دارایی دارید.حتما از این استاندارد استفاده گردد.و حتی اداره دارایی این استاندارد را قبول دارند و یک آیتم های بسیار مهمی هست، برای کاهش مالیات.متاسفانه بیشتر حسابداران از این استاندارد غافل میشوند. اگر مبلغ شکایت علیه شما نامشخص هست حتمی در یاداشت های حسابداری افشا گردد،و اگر افشاء نگردد،تحریف در استاندارد حسابداری می باشد.
خطکش حسابرسی استاندارد حسابداری هست، و طبق همین حسابرسی میکند. و در هیات های مالیاتی میتوانید از این گزارش استفاده کنید.حتی یاداشت های حسابداری از خود گزارشات حسابداری مهمتر هست.
کلمات کلیدی:استاندارد حسابداری شماره ۴,بدهی احتمالی,دعوا های قانونی,کاهش مالیات
📌 اسناد دیجیتال را چگونه در هیات های مالیاتی مطرح کنیم و جزو اسناد مثبته گردد
همه حسابداران فکر میکنند،سند کاغذی اسناد مثبته هست،متاسفانه بیشتر حسابداران نمیدانند؟ اسناد مثبته چی هست؟ این میتواند حسابداری را به چالش بکشاند.من حرف خودم را از اینجا شروع میکنم.هر ثبتی که ما در دفاتر منظور میکنیم از اسنادمثبته سرچشمه میگیرد، و حتی ثبت های حسابداری بار مالی ندارد، بار حقوقی دارد.بار حقوقی از بار مالی سنگین تر هست. اسناد باید در دعوا های حقوقی نمایش بدهیم.اسناد کاغذ نیستند. اسناد از قابل اتکا بودن تعریف میشود، در قانون اسناد الکترونیکی، قانون مدنی ، دادرسی و ماده۱۴۷ قانون مالیات مستقیم درباره این موضوع صحبت شده است.فرض کنید یک نفر از شما دزدی میکند، آیا این نباید ثبت حسابداری بزنیم؟ و هزینه شناسایی کند؟ و حتی میتواند این فیلم به دادگاه ارایه کنید، و محتوای دیجیتال براساس شکایت در دادگاه تبدیل به اسناد کاغذی گردد، و حتی استاندارد ۴ حسابداری درباره این موضوع صحبت زیادی کرده است، گفته بدهی های احتمالی باید ثبت حسابداری گردد، و حتی ماده۱۲۸۶-۱۳۰۶-۱۲۶-۱۲۷ قانون مدنی ۱۳۹،۲۳۴ آیین دادرسی مدنی و.... اسناد،شواهد،سوگند، اقرار صحبت کرده است، و تمامی این ها با رای دادگاه تبدیل به اسناد مثبته میشود. این ها ثبت های حسابداری دارد.ما حسابداران میتوانیم سند خلق کنیم و حتی یک نهاد بالاتر میتواند به این اسناد اعتبار بدهید، مثل کارشناس قوه قضایی.پس اسناد دیجیتال باید ثبت حسابداری گردد. و جزو هزینه های قابل قبول هست و میتوانیم در هیات های مالیاتی دفاع کنیم.
کلمات کلیدی:اسناد مثبته
📌 شناسه کالا و خدمات مالیات زیادی دارد و کتمان به حداقل میرسد.
هنگامی مردم کالاهای خود را با پول نقد خریداری میکردند، و دستگاه پوز(دستگاه کارتخوان) وجود نداشت، و دولت نمیتوانست مسیر پول را پیگیری کند، و بعد از مدتی آمدن، دستگاه پوز را به مردم معرفی کردند، و دستگاه پوز رایگان در هر بانگهای اقتصادی قرار میدادند، و این باعث شود پول جمع شود، و فقط عدد جا به جا میشود، و معلوم نیست این عددی که جابه جا میشود، آیا به همین میزان پول نقد وجود دارد، و یا فقط عدد هست!! و از طرفی دولت آمد قانون پول شویی نوشت، و گفت تهاتر بین حساب ها ممنوع می باشد، پول قابلیت رهگیری باید داشته باشد، و بعد ازمدتی بانک مرکزی اعلام کرد،کسانی که دستگاه پوز دارند، باید پرونده مالیاتی تشکیل بدهند!! و مردم دیگر پول نقد نداشتند تا کالا خریداری کنند، و دستگاه پوزها متصل به اداره دارایی شد،و دولت دستگاه پوز را فروش محاسبه میکند!! و بعد از مدتی قانون پایانه فروشگاهی را نگارش کردند، و سامانه مودیان را اجرا کردند تا مشخص گردد، دقیقا کالا به چه کسی به فروش می رسد!! و من یک چیزی میگم که برداشت بنده می باشد.شناسه کالا و خدمات (یعنی ایجاد بارکد برای هر کالا و خدمات،دولت از طریق بارکد میتواند مقدار کالا های خرید و فروش را در سطح ایران محاسبه کند.) از سامانه مودیان خطرناکتر هست، دولت میتواند از طریق شناسه کالا و خدمات مالیات بیشتری را اخذ کند، و کتان به حداقل میرسد.
کلمات کلیدی:شناسه کالا و خدمات,سامانه مودیان
📌 عدم کنترل داخلی و آثار مالیاتی آن
بیشتر مشکل از سیستم کنترل داخلی کارفرما می باشد(سیستم کنترل داخلی یعنی دستور العملی که بتوانیم شرکت، را بهتر مدیریت کنیم.مثل سیستم حسابداری،سیستم انبار،دستگاه حضور و غیاب،نگهبانی و...)هنگامی که شرکتی سیستم کنترل داخلی ضعیفی دارد.احتمال اینکه گزارشات حسابداری اشتباه باشد بسیار زیاد می باشد.و تقلب و تخلف بسیار میشود(اعتقاد من این هست، اگر یک نفر امام زاده باشد و هنگامی بیبیند،قانونی وجود ندارد، شخص احتمال خیلی زیاد، تخطی میکند). من از روی تجربه خودم میگم اگر شرکت کنترل داخلی خوبی داشته باشد فروش و سود آوری بیشتری کسب میکند.من یک مثال بزنم،یک شرکتی بود با حجم گردش بالا و حسابدار هر سال سود اعلام میکرد.چون گردش وجه نقد بالا داشته،کسی فکر نمی کرد،زیان پنهان دارد، زیان پنهان در معادله حسابداری دیده نمیشود و ثبت نمیشود.هنگامی نشان داده میشود که در گردش وجه نقد اختلالی ایجاد گردد، مثل مسدودی حساب،آنجا مشخص میشود چه قدر کنترل داخلی مهم هست.مثل کلاه به کلاه کردن(یعنی وصول پول از مشتری توسط مدیر فروش صورت میگیرد، و بعد از چند روز، مدیر فروش پول را به صندوق شرکت ارجاع دهد.یعنی تاخیری در زمان واریزی).سیستم داخلی نامناسب باعث تاخیر در شناسایی درآمد ها و عدم شفاف در صورت های مالی میشود. انقدر صحبت هست من فقط میخواستم بگم ۹۰٪گزارشات حسابداری کنترل های داخلی می باشد، اگر شرکتی کنترل داخلی مناسبی نداشته باشد حسابرس عدم اظهارنظر میکند. و شرکت به مرز ورشکستگی میرسد.
اگر شرکت کنترل داخلی نداشته باشد، مجبور هست مالیات بیشتری پرداخت کند، و در برابر حسابرسی بیمه تامین اجتماعی طبق ماده ۴۷ و بخشنامه تلخیص هزینه بیشتری پرداخت کنند.من سعی میکنم مطالب را خلاصه بگویم.بیشتر اسناد حسابداری از سیستم کنترل داخلی شرکت حاصل میگردد، و حتی حسابرس اسناد داخلی شرکت را اعتبار میدهد.اگر کنترل داخلی ضعیفی داشته باشید، باید هزینه های گزافی پرداخت کنید.
کلمات کلیدی:سیستم کنترل داخلی,بیمه تامین اجتماعی
📌 اگر مدیران صورت های مالی را تایید نکند و به حسابرس ندهند از دیدگاه مالیاتی چه تاثیری میگذارد؟
هنگامی که شرکت طبق ماده۲۷۲ قانون مالیات مستقیم حسابرسی می شوند(شرکت های که بیش از ۵۰ میلیارد تومان دارایی دارند،باید حسابرسی شوند، و لازم به ذکر هست این مبلغ هر سال امکان دارد تغییر پیدا کند). اگر شرکت حسابرسی نشوند مشمول ۲۰٪ جریمه شامل حال شرکت میگردد(لازم به ذکر هست جریمه بر اساس مالیات متعلق محاسبه میشود ، و معمولا این گونه جرایم قابل بخشش هست و شرکت تا پایان مهر ماه وقت دارند حسابرسی شوند، و من معمولا به دوستان میگویم زمان حسابرسی معمولا یک ماه زود تر از تنظیم اظهارنامه باشد.زیرا اظهارنامه برابر با اظهارنامه باشد، میتوانید در هیات ها راحتر دفاع کنید.)،من میخواستم بگم.چه کسی باید صورت های مالی را تایید کند؟ جواب :مدیران.
من میخواهم درباره مدیران صحبت کنم.حسابرسان ابتدا درستکاری بودن، مدیر را راست آزمایی میکنند.یعنی مشکل کیفری نداشته باشد،راستگو باشد،آیا گزارشاتی که تایید میکند، و امضا میکند، به حسابرس میدهد،صداقت دیده میشود و اگر حسابرس شک کند و ابهام اساسی درباره این موضوع باشد، حسابرس معمولا عدم اظهار نظر یا مردود اعلام میکند. و این باعث میشود ارزش شرکت در برابر صاحبان سهام کاهش یابد،و قیمت سهام کاهش یافته و شرکت اگر در بورسی باشد، طبق قانون سایت کدال امکان دارد در تابلو قرار نگیرد.
کلمات کلیدی:مدیران,اظهارنامه
📌 بخشودگی مالیاتی به مناسبهای خاص مانند دهه فجر
هر سال به مناسبت های خاص،بخشنامه ای منتشر میشود؛ برای بخشودگی های مالیاتی،مانند دهه فجر و هفته دولت(بنابر تفویض اختیار). فقط میخواستم درباره چند نکته به شما مخاطب بگوییم.این بخشودگی ها معمولا تابع ماده 191 و169 ق.م.م و ماده22 قانون پایانه فروشگاهی و 36و26 قانون ارزش افزوده می باشد.فقط یک نکته قابل توجه این هست فقط روی بخشودگی روز زمان لحاظ میشود، مثلا تاخیر در پرداخت یا عدم پرداخت در زمان مقرر یا عدم بعضی از تکالیف مالیاتی. و لذا بخشودگی برای کتمان(ماده192 قانون مالیات مستقیم) به هیچ عنوان لحاظ نمیگردد.
کلمات کلیدی:بخشودگی,دهه فجر
📌 مالیات فوت فرضیِ،مالیات بر ارث
ماده ۱۷ ق.م.م(قانون جدید مالیات های مستقیم) در باره نرخهای مالیات بر ارث صحبت میکند،که این نرخ ها قبل از سال ۱۳۹۵ طوری دیگری محاسبه میشود.(معمولا محاسبه مالیات بر ارث بیشتر از حد از قانون جدید بوده است)، سوال من این هست؟ اگر کسی فوت کند و اموال آن به وراث تعلق بگیرید، معمولا درجه یک نرخ مالیاتی کمتری نسبت به درجه دو(نرخ مالیات بر ارث دو برابر درجه یک) و سه(نرخ مالیات بر ارث چهار برابر سطح یک) و افراد خارج از کشور(نرخ مالیات بر ارث ۱۰٪ )می باشد.و بعد از مدتی شخص فوت شده پیدا شود مثل شهدای مدافعان حرم.حالا تکلیف اموال تقسیم شده چه می شود.آیا مالیات بر ارث برگشت میخورد و اموال تقسیم شده به شهید فرضی، بر میگردد. در جواب قانون باید گفت خیر.چون قانون گفته باید تقسیم گردد و مالیات بر ارث پرداخت گردد.یک رای در این ارتباط شعبه 10 دادگاه تجدیدنظر استان تهران طی دادنامه شماره 9109970221001227 مورخه 29-08-1391 و مواد ۱۵۵،۱۵۳ قانون امور حسبی و ۱۰۲۳ قانون مدنی درباره این موضوع صحبت کرده است.اموال تقسیم شده دیگر برنمیگردد.
کلمات کلیدی:ارث,ماده۱۷,قوت فرضی,مشاور رسمی مالیاتی حمیدرضا اسدی
📌 دیوان عدالت اداری
۱.مقدمه
رسیدگی به دعاوی مالیاتی در دیوان عدالت اداری به عنوان یک مرجع قضایی، دادگاه عالی اداری صورت میگیرد .
۲.دیوان عدالت اداری چه وظایفی را برعهده دارد؟
• از وظایف دیوان عدالت اداری نظارت عالی قضایی بر آرای صادره از مراجع حل اختلافات مالیاتی و نظام نامه های دولتی مالیاتی قوه مجریه می باشد.
این صلاحیت عام و عالی دیوان عدالت اداری نسبت به دعاوی مودیان مالیاتی علیه سازمان امور مالیاتی کشور،وزارت امور اقتصادی و دارایی و قوه مجریه از سوی اصل ۱۷۳ قانون اساسی ماده ۱۰ قانون تشکیل و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ۱۳۹۲ واگذار شده است.تا قوه مجریه و دستگاه مالیاتی کشور،مقامات و ماموران مالیاتی از گستره ی اختیارات یا صلاحیت های قانونی خود خروج و تجاوز نکنند.و تضییع حقوق و آزادی های شهروندان و مودیان مالیاتی را در رفتار ،تصمیمات و اقدامات اداری خود،پس نگیرند.
• ماموران مالیاتی ودیگر کارمندان سازمان امور مالیاتی کشور،نیز با استناد به منطوق بند ۳ ماده ۱۰ ق.ت.آ.د.د.ع.ا مصوب ۹۲ می توانند بابت تضییع حقوق استخدامی شان توسط قوه مجریه یا سازمان امور مالیاتی کشور ،به دیوان عدالت اداری شکایت نمایند.
• ماموران مالیاتی و نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور در هیات های حل اختلاف مالیاتی ،هیات سه نفره موضوع بند ۳ ماده ۹۷ ق.م.م که برابر بند (الف) مواد ۲۶۶ و ۲۶۲ همین قانون ،تخلفات اداری در امور مالیاتی آنها در هیات عالی انتظامی مالیاتی رسیدگی شده است می توانند نسبت به رای قطعی هیات عالی انتظامی مالیاتی شکایت نمایند.و نقض آرای قطعی مراجع اداری و انتظامی را از شعب دیوان عدالت اداری بخواهند.
۳.نحوه تقدیم شکایت به دیوان عدالت اداری
رسیدگی در دیوان برابر ماده ۱۶ قانون تشکیل آئین دادرسی دیوان عدالت اداری مستلزم تقدیم دادخواست است.دادخواست باید حاوی نکات زیر باشد:
• مشخصات شاکی
• مشخصات طرف شکایت
در طرح شکایت از آرای قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی ،مشخصات کامل اداره امور مالیاتی مربوط در ستون مربوط باید قید شود.
• مشخصات کامل وکیل،قائم مقام،ولی ،قیم و نماینده قانونی در صورتی که تقدیم دادخواست توسط آنان صورت گیرد.
• موضوع شکایت و خواسته
شاکی(مودی) بطور مسبوط شکایت خود را همراه با دلایل و مدارک توضیح داده و ذیل دادخواست را امضا می نماید.در فرضی که شاکی شخص حقوقی باشد دادخواست باید به امضای صاحبان امضای مجاز رسیده و مهر شرکت زده شود و شاکی باید رونوشت یا تصویر خوانا و گواهی شده اسناد و مدارک مورد استناد خود را به پیوست دادخواست نماید.دادخواست و ضمائم باید به تعداد طرف شکایت به اضافه یک نسخه تهیه شود.
۴.دادخواست دیوان عدالت اداری بایستی به چه مرجعی تقدیم شود؟
نظر به اینکه مطابق ماده ۲ قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری ،دیوان در تهران مستقر است.قانونگذار در جهت سهولت در امر تقدیم دادخواست در ماده ۲۳ قانون مذکور پنج طریق را پیش بینی کرده است .این ۵ طریق به دو دسته تقسیم می شود:
شاکی می تواند به سه طریق دادخواست خود را ارسال نماید.این طرق عبارتند از:
• ارسال دادخواست به وسیله پست سفارشی
• ارسال دادخواست به وسیله پست الکترونیکی
• ارسال دادخواست به وسیله ثبت در پایگاه الکترونیکی .
شاکی به دو طریق می تواند دادخواست خود را تسلیم نماید.این طرق عبارتند از:
• تسلیم دادخواست به دبیرخانه دیوان
• تسلیم دادخواست به دفاتر اداری آن مستقر در دادگستری های مراکز استان ها.
مهلت تقدیم دادخواست درخصوص شکایت از آرای قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی:
اشخاص داخل کشور، سه ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی.
اشخاص مقیم خارج از کشور ،شش ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی.
لازم به ذکر است که….
• هیات های حل اختلاف مالیاتی مکلف هستند در رای خود تصریح نمایند که رای آنها ظرف مدت مزبور در دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.
• ر مواردی که ابلاغ واقعی نبوده و مودی ادعای عدم اطلاع از آن را بنماید شعبه دیوان در ابتدا به موضوع ابلاغ رسیدگی می نماید.
۵.نحوه رسیدگی در دیوان عدالت اداری
پس از وصول دادخواست و ارجاع آن به یکی از شعب دیوان عدالت اداری، دادخواست از دو حالت خارج نیست.یا اینکه دادخواست کامل است یا ناقص.
درصورتی که دادخواست ناقص باشد: در این مواقع، مدیر دفتر نواقص آن را به شاکی اعلام می نماید تا وی ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ اخطاریه نسبت به رفع نقص اقدام نماید.چنانچه در مهلت مقرر شاکی موارد نقص را رفع نماید،دادخواست به جریان می افتد.والا دادخواست به موجب قرار مدیر دفتر رد می شود.
در صورتی که دادخواست کامل باشد یا تکمیل گردد: در این مواقع دستور ارسال یک نسخه از دادخواست و ضمائم آن به طرف شکایت صادر می شود.تا پس از ابلاغ دادخواست در جریان رسیدگی قرار گیرد.طرف شکایت موظف است ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ،نسبت به ارسال پاسخ اقدام کند.عدم وصول پاسخ،مانع رسیدگی نیست.
رسیدگی دیوان غیرحضوری است.اما شعبه دیوان می تواند هریک از طرفین را برای ادای توضیح دعوت نماید.رسیدگی دیوان شکلی است بدین معنا که شعبه رسیدگی کننده به ماهیت ورود پیدا نمی کند.
۶.رسیدگی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری
کلیه آراء شعب دیوان عدالت اداری به درخواست یکی از طرفین یا وکیل یا قائم مقام و یا نماینده قانونی آنها قابل تجدیدنظر خواهی در شعب تجدیدنظر است.
مهلت تجدیدنظرخواهی برای اشخاص مقیم ایران بیست روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور دو ماه از تاریخ ابلاغ است.
تجدیدنظرخواهی با تقدیم دادخواست به دفتر شعبه صادرکننده رای یا دبیرخانه یا دفاتر اداری دیوان انجام می گیرد.رسیدگی مرحله تجدیدنظر نیز با تبادل لوایح صورت گرفته و غیرحضوری است.آرای شعب تجدیدنظر دیوان قطعی است.
۷.دستور موقت در دیوان عدالت اداری
تقاضای صدور دستور موقت از دیوان عدالت اداری با توجه به اینکه آرای قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی لازم الاجرا می باشند،اقامه شکایت مانع از عملیات اجرائی نیست ومگر اینکه مودی ضمن طرح شکایت خود یا پس از آن مدعی شود که اجرای رای قطعی هیات، سبب بروز خسارتی می گردد که جبران آن غیر ممکن یا متعسراست،می تواند تقاضای دستور موقت نماید.
این درخواست مستلزم هزینه دادرسی نیست.شعبه رسیدگی کننده در صورت احراز ضرورت و فوریت موضوع دستور توقف اجرای رای مورد شکایت را صادر می کند.
بنابراین….
در صورت صدور دستور موقت ، عملیات اجرایی نسبت به رای هیات حل اختلاف مالیاتی متوقف می شود.والا عملیات اجرائی ادامه پیدا خواهد کرد.
کلمات کلیدی:عدالت,دیوان عدالت اداری
📌 هیات وصول مطالبات و هیات ۲۱۶ مالیاتی
در صورت بروز اختلاف میان مودی و سازمان امور مالیاتی اعم از اینکه ناشی از مالیاتهای مذکور در قانون مالیاتهای مستقیم یا مالیات بر ارزش افزوده باشد، مراجع مختلفی وجود دارند که امکان طرح شکایت از سوی مودی در آن مراجع و درخواست رسیدگی مجدد وجود دارد. این مراجع اعم از هیات حل اختلاف بدوی، هیات حل اختلاف تجدیدنظر، شورای عالی مالیاتی، هیات موضوع ماده 251 مکرر و دیوان عدالت اداری می‌باشند. در این میان با توجه به وضعیت خاص هر پرونده مالیاتی، امکان طرح شکایت مودی در مراجع دادرسی دیگری نظیر هیات موضوع ماده 216 قانون مالیاتهای مستقیم و هیات موضوع ماده 257 قانون مالیاتهای مستقیم نیز وجود دارد. در مقاله حاضر که توسط گروه وکلای عدالت سرا تحریر یافته است، سعی میگردد به تفصیل در خصوص نحوه رسیدگی هیات موضوع ماده 216 قانون مالیاتهای مستقیم پرداخته شود و بیان خواهیم داشت که صلاحیت هیات موضوع ماده 216 قانون مالیاتهای مستقیم رسیدگی به شکایات ناشی از اقدامات اجرایی راجع به مطالبات دولت است که طبق مقررات اجرایی مالیات‌ها قابل وصول و اخذ خواهد بود.
مطلب مرتبط: هیات 251 مکرر قانون مالیاتهای مستقیم
حدود صلاحیت هیات موضوع ماده 216 قانون مالیاتهای مستقیم
در صورتی که اختلاف مالیاتی بعد از قطعیت مالیات و در مرحله اقدامات اجرایی ایجاد شود، رسیدگی به این اختلافات در صلاحیت هیات موضوع ماده 216 قانون مالیاتهای مستقیم خواهد بود. ساختار و ترکیب این هیات، همانند مندرجات موجود در ماده 244 قانون مالیاتهای مستقیم یعنی یک نفر نماینده سازمان امور مالیاتی کشور، یک نفر از میان قضات بازنشسته یا حقوقدانان مطلع در امور مالیاتی و یک نفر نماینده از سوی مودی می‌باشد. هیات موضوع ماده 216 قانون مالیاتهای مستقیم به اختلافاتی رسیدگی می‌نماید که در زمان اجرائیات بوجود آمده اند، فلذا رسیدگی به اینگونه شکایات در زمره صلاحیت این هیات قرار دارد. منظور از اقدامات اجرایی (مرحله اجرائیات) همان عملیات اجرایی است که اعم از صدور و ابلاغ برگ اجرایی، توقیف اموال و فروش یا تملک اموال می‌باشد. مقنن در ماده 216 قانون مالیاتهای مستقیم، حدود صلاحیت این هیات را به چند بخش تقسیم نموده است که در ذیل بدان پرداخته میشود:
1- اولین مورد از موارد صلاحیت هیات موضوع ماده 216 قانون مالیاتهای مستقیم، در ارتباط با رسیدگی به اختلافات و شکایات ناشی از اقدامات اجرایی راجع به مطالبات دولت می‌باشد که مطابق با مقررات اجرایی مالیات‌ها قابل وصول است. مانند اعتراض نسبت به توقیف اموالی که مشمول مستثنیات دین می‌باشند و یا آنکه شخص ثالثی مدعی باشد که بجای اموال مودی، اموال وی توقیف شده است و ... .
بصورت کلی صلاحیت این هیات، رسیدگی به تمامی مطالبات دولت است فلذا به غیر از مطالبات نشأت گرفته از مالیاتهای مستقیم و غیرمستقیم، از جمله مواردی که جزء مهم ترین مطالبات دولتی که طبق مقررات اجرایی مالیات‌ها قابل وصول اند، عبارتند از: مطالبات موضوع ماده 48 قانون محاسبات عمومی، مطالبات موضوع ماده 45 قانون مالیات بر ارزش افزوده و ... .
2- دومین مورد از موارد صلاحیت هیات موضوع ماده 216 قانون مالیاتهای مستقیم، شکایت از جهت وصول مالیات پیش از قطعیت و یا همان فرآیند قطعیت مالیات می‌باشد (نظر به تبصره 1 ماده 216 قانون مذکور، هیات، رای صادره را از نظر روند قطعیت پرونده بررسی می نماید.). ناگفته نماند که وفق تبصره 1 ماده فوق، شکایت فقط در خصوص مالیاتهای مستقیم خواهد بود اما وفق ماده 25 قانون مالیات بر ارزش افزوده، حکم مندرج در تبصره فوق، شامل مالیات بر ارزش افزوده نیز خواهد شد. به هر صورت اگر هیات موضوع ماده 216 قانون مالیاتهای مستقیم، شکایت را بپذیرد (در صورتی که رای پیش از قطعیت اجرا شده باشد امکان ورود هیات به ماهیت پرونده نیز وجود دارد.)، ضمن صدور رای مبنی بر بطلان اجرائیه، پرونده را از نظر ماهوی مورد بررسی قرار میدهد این امر بدین معناست که این هیات حسب مورد، قرار رسیدگی و اقدامات لازم صادر و یا آنکه نسبت به درآمد مشمول مالیات مودی، رسیدگی نموده و رای مقتضی را صادر می‌نماید. فی الواقع اگر این هیات پرونده را از نظر ماهوی مورد بررسی قرار دهد، جایگزین هیات بدوی یا تجدیدنظر میشود. نکته مهم و قابل توجه آن است که در صورتی که این هیات از نظر ماهوی به موضوع رسیدگی کند، مودی یا سازمان میتواند اعتراض خود را در هیات موضوع ماده 247 قانون مالیاتهای مستقیم و یا شعب شورای عالی مالیاتی مطرح نماید.
3- سومین مورد از موارد صلاحیت هیات موضوع ماده 216 قانون مالیاتهای مستقیم، وفق تبصره 2 همان ماده، بررسی نمودن شکایت از منظر غیر قانونی بودن مطالبه مالیاتهای غیر مستقیم می‌باشد. این مورد شامل تمامی مالیاتهای غیر مستقیم است اما جرائم قاچاق اموال موضوع عایدات دولت و بهای مال قاچاق از بین رفته و هم چنین آن دسته از مالیاتهای غیر مستقیم که وفق مقررات خاص خود، در مراجع دیگری باید رسیدگی شوند، در حیطه صلاحیت هیات موضوع ماده 216 قانون مالیاتهای مستقیم نخواهند بود.
4- یکی دیگر از موارد صلاحیت هیات موضوع ماده 216 قانون مالیاتهای مستقیم مربوط به زمانی است که در تکمیل اظهارنامه الکترونیکی اشتباهی رخ داده باشد و عیناً تایید و برگ قطعی صادر گردد، از آنجایی که مصداق وصول پیش از قطعیت است، در این هیات بررسی میگردد. (مستند به رای شماره 1-201 مورخه 22-02-1395 شورای عالی مالیاتی)
5- همچنین مستند به بند خ تبصره 6 ماده واحده قانون بودجه سال 1400، رسیدگی به اعتراضات ناشی از مطالبه مالیات بر خانه‌ها و خودروهای گران قیمت هم در صلاحیت هیات موضوع ماده 216 قانون مالیاتهای مستقیم قرار دارد.
کلمات کلیدی:هیات ها وصول مطالبات,هیات ۲۱۶
📌 هیات ۲۵۱ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم
۱.مقدمه
هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر قانون مالیات های مستقیم مرجع رسیدگی به اعتراض نسبت به مالیات های قطعی شده به جهت غیر عادلانه بودن آن می باشد. طرح اعتراض در هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر نیازمند وجود شرایطی است. بنابراین همه مالیات های قطعی در این مرجع قابل اعتراض نمی باشد. قانونگذار در ماده ۲۵۱ مکرر قانون مالیات های مستقیم چنین مقرر داشته است:
“در مورد مالیات های قطعی موضوع این قانون و مالیات های غیر مستقیم که در مرجع دیگری قابل طرح نباشد و به ادعای غیر عادلانه بودن مالیات مستندا به مدارک و دلایل کافی از طرف مودی شکایت و تقاضای تجدید رسیدگی شود وزیر امور اقتصادی و دارایی می تواند پرونده امر را به هیاتی مرکب از سه نفر به انتخاب خود جهت رسیدگی ارجاع نماید. رای هیات به اکثریت آراء قطعی و لازم الاجرا می باشد. حکم این ماده نسبت به عملکرد سنوات ۱۳۶۸ تا تاریخ تصویب این اصلاحیه نیز جاری خواهد بود.”
۲. ترکیب و ساختار هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر قانون مالیات های مستقیم
هیات ۲۵۱ مکرر مرکب از سه نفر می باشد که از سوی وزیر امور اقتصادی و دارائی انتخاب می شوند، به نظر می رسد انتخاب اعضای این هیات قائم به شخص وزیر است و قابل تفویض به شخص دیگری نیست.
قانونگذار شرایطی را برای اعضای هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر پیش بینی نکرده است، لکن از روح قانون مالیات های مستقیم استنباط می شود که اعضای هیات باید بصیر، مجرب و واقف به مقررات حاکم بر امور مالیاتی باشند. جلسات هیات با حضور تمامی اعضا رسمیت می یابد و تصمیمات به اکثریت آراء(حداقل دو نفر) قطعی و لازم الاجراست.
۳.صلاحیت و حدود اختیارات هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر قانون مالیات های مستقیم
هیات ماده ۲۵۱ مکرر صلاحیت ورود و رسیدگی به مواردی را دارد که وزیر امور اقتصادی و دارایی به ایشان ارجاع میدهد. در صورت عدم ارجاع توسط وزیر نمی توان از این اقدام وزیر نزد دیوان عدالت اداری شکایت کرد. حدود صلاحیت این هیات به شرح ذیل می باشد:
• رسیدگی به کلیه پرونده های مالیاتی اعم از مالیات مستقیم و غیر مستقیم
• در این هیات پرونده هم شکلی هم ماهوی رسیدگی می شود.
• جهات طرح موضوع در این هیات، غیر عادلانه بودن مالیات می باشد که با استناد به مدارک و دلایل کافی می توان شکایت و تقاضای تجدید رسیدگی نمود. از جمله مصادیق غیر عادلانه بودن می توان به نقض قوانین و مقررات، پیروی مودی ار تفسیر اشتباه توسط اداره یا مامور مالیاتی یا سخت گیری بلاوجه درباره مودی اشاره نمود.
• طرح شکایت از طریق این ماده از جمله حقوق انحصاری مودی است. بنابراین اداره امور مالیاتی نمی تواند به استناد این ماده طرح شکایت نماید.
۴.شرایط و ویژگی های رسیدگی در هیات ماده ۲۵۱ مکرر
شرایط رسیدگی پیش بینی شده در ماده ۲۵۱ مکرر قانون مالیات های مستقیم، که گونه ای دادخواهی و دادرسی مالیاتی به طریق فوق العاده و خارج از جریان عادی دادرسی های مالیاتی می باشد دارای شرایط و ویژگی های گوناگون است. از جمله این که:
• موضوع و نوع اختلاف مالیاتی می تواند در برگیرنده ی مالیات های مستقیم و غیر مستقیم باشد.
• مالیات موضوع شکایت باید به قطعیت رسیده باشد.
• ادعای مودی باید بر غیرعادلانه بودن مالیات دلالت داشته باشد.
• ادعای مودی باید مستند به مدارک و دلایل کافی باشد.
• قابلیت طرح در دیگر مراجع مالیاتی را نداشته باشد.
• شکایت مودی فاقد محدودیت زمانی می باشد و تاریخ ابلاغ مالیات قطعی تاثیری در اعتراض مودی، پذیرش و یا عدم پذیرش اعتراض وی جهت طرح در این هیات ندارد.
• چنانچه تقاضای رسیدگی از وزیر جهت ارجاع پرونده به هیات سه نفره مورد موافقت قرار نگرفت در صورت تحصیل و تکمیل مدارک امکان درخواست مجدد برای مودی وجود دارد. اما در صورتی که تقاضای رسیدگی منجر به صدور رای شود امکان رسیدگی مجدد وجود ندارد.
• صلاحیت وزیر امور اقتصادی و دارایی بر پایه رویه قضایی هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ی ماده ۲۵۱ مکرر قانون مالیات های مستقیم، جنبه ی گزینشی / اختیاری دارد، نه این که الزامی و اجباری یا صلاحیت تکلیفی وی باشد.
۴.نحوه رسیدگی به اعتراض در هیات ماده ۲۵۱ مکرر
سامانه هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر قانون مالیات های مستقیم جهت ثبت اعتراض مودیان نسبت به آراء قطعی مالیاتی راه اندازی شده است. مودیان مالیاتی می بایست تقاضا و اعتراض خود را نسبت به حکم قطعی مالیاتی از طریق این سامانه ارسال نمایند. در سامانه هیات ماده ۲۵۱ مکرر امکان بارگزاری پیوست ها و مدارک وجود دارد.
در صورتی که مدارک متقاضی ناقص باشد نواقص از طریق سامانه یا پیامک به شاکی اعلام می شود و ایشان باید ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ نسبت به رفع نقص اقدام نماید در غیر اینصورت پرونده مختومه خواهد شد. در صورتی که شاکی پس از ثبت شکایت در سامانه هیات ۲۵۱ مکرر در خواستی اعم از تغییر نشانی یا تغییر شماره تماس و یا تسریع در رسیدگی داشته باشد می تواند با تکمیل فرمی که در این سامانه قرار داده شده است آن را به مرکز عالی دادخواهی مالیاتی ارسال نماید.
دبیرخانه هیات، شکوائیه های واصله را مورد بررسی قرار می دهد و با استعلام از سازمان امور مالیاتی و اخذ اطلاعات اولیه از حوزه مالیاتی مربوطه، گزارشی از خلاصه پرونده تهیه می نماید. و برای اتخاذ تصمیم در خصوص ارجاع یا عدم ارجاع پرونده به هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر به دفتر وزیر امور اقتصادی و دارائی منعکس می نماید.
چنانچه پرونده قابل ارجاع به هیات ماده ۲۵۱ مکرر تشخیص داده شود، به هیات سه نفره ای متشکل از سه نفر از اعضای ثابت یا مامور خدمت در دبیرخانه و یا حسب مورد به سه نفر افرادی که به نام تعیین می شوند ارجاع داده می شود تا رسیدگی و نسبت به صدور حکم اقدام نمایند.
هیات سه نفره منتخب برای بررسی شکایت واصله، اسناد و مدارک لازم را از سازمان امور مالیاتی استعلام و در صورت نیاز نسبت به دعوت از مسئولین ذیربط در حوزه مالیاتی مربوطه جهت بررسی موضوع و ارائه توضیحات حضوری و عنداللزوم از طریق قرار کارشناسی اقدام می نمایند.
سازمان امور مالیاتی و حوزه های مربوطه موظف هستند نسبت به ارائه اسناد و مدارک مورد نیاز هیات، با حفظ اصول و ضوابط لازم به جهت حفظ اسناد و مدارک و جلوگیری از فقدان آنها از جمله از طریق لاک و مهر نمودن پرونده های ارسالی و یا حسب مورد تهیه و ارسال کپی مصدق اسناد ،در اسرع وقت اقدام نمایند.
هیات سه نفره پس از بررسی های لازم نسبت به تهیه و صدور حکم نهایی اقدام و دبیرخانه نیز بلافاصله حکم نهایی را از طریق سازمان امور مالیاتی به مراجع ذیربط وهمچنین به مودی یا وکیل وی ابلاغ می نمایند.
۵.نحوه اعتراض به ماده ۲۵۱ مکرر
ماده ۲۵۱ مکرر آراء صادره از هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر را قطعی و لازم الاجرا دانسته است. اما این بدان معنا نیست که نتوان نسبت به آراء صادره از هیات مذکور اعتراض نمود. اما با توجه به بند ۲ ماده ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری امکان شکایت مودی از آرای صادره از هیات ماده ۲۵۱ مکرر در دیوان عدالت اداری امکان پذیر است.
۶.مهلت طرح شکایت و اعتراض در هیات ۲۵۱ مکرر
شکایت و اعتراض در هیات ۲۵۱ مکرر دارای مهلت نمی باشد. و هر زمان می توان بعد از قطعی شدن رای مالیاتی نسبت به طرح شکایت در هیات ۲۵۱ اقدام نمود.
۷.شکایت همزمان در هیات ۲۵۱ مکرر و دیوان عدالت اداری
در صورتی که به طور همزمان نسبت به رای قطعی مالیاتی در هیات ماده ۲۵۱ مکرر و دیوان عدالت اداری شکایت صورت گیرد، چنانچه شعبه دیوان از طرح همزمان در هیات ماده ۲۵۱ مکرر اطلاع پیدا کند می بایست رسیدگی را تا صدور رای هیات و تعیین تکلیف پرونده متوقف نماید. پس از صدور رای هیات، چنانچه رای به رد شکایت مودی صادر شود، شعبه دیوان عدالت اداری اقدام به رسیدگی می نماید. اما در صورتی که هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر رای به ورود شکایت مودی صادر نماید طبق بند ج ماده ۵۳ قانون دیوان عدالت اداری قرار رد شکایت صادر می گردد.
۸.هیات موضوع ماده ۲۵۱ قانون مالیات های مستقیم
مودی یا دادستان انتظامی مالیاتی می توانند به موجب ماده ۲۵۱ قانون مالیات های مستقیم، نسبت به رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی به جهت عدم رعایت قوانین و مقررات موضوعه یا نقص در رسیدگی اعتراض نمایند. به این اعتراض در شورای عالی مالیاتی رسیدگی می شود.
۹.نحوه رسیدگی در هیات موضوع ماده ۲۵۱ قانون مالیات های مستقیم
نحوه رسیدگی در هیات موضوع ماده ۲۵۱ بدین شکل می باشد که پس از ابلاغ برگ قطعی هیات بدوی یا تجدیدنظر مودی یا دادستان انتظامی مالیاتی دو ماه مهلت دارند تا اعتراض خود را مطرح نمایند. پس از ارسال شکایت و درخواست در هیات ماده ۲۵۱، پرونده به یکی از شعبات هیات ارجاع می گردد. چنانچه شکایت مطروحه مورد پذیرش واقع شود، رای هیات بدوی یا تجدیدنظر نقض و برای رسیدگی مجدد به شعبه هم عرض بدوی یا تجدیدنظر ارسال می گردد.
در صورتی که شکایت مطروحه مورد پذیرش واقع نشود می توان نسبت به رای قطعی در دیوان عدالت اداری شکایت نمود.
ماده ۲۵۱ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم
۱۰.تفاوت ماده ۲۵۱ و ۲۵۱ مکرر قانون
طبق ماده ۲۵۱ قانون مالیات های مستقیم، حسب اعتراض مودی یا دادستان انتظامی مالیاتی نسبت به رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی به جهت عدم رعایت قوانین و مقررات موضوعه یا نقص رسیدگی در شورای عالی مالیاتی رسیدگی می شود. اعتراض به رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی طبق ماده ۲۵۱ قانون مالیات های مستقیم باید ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی هیات تجدیدنظر حل اختلاف مالیاتی یا رای قطعیت یافته در هیات بدوی حل اختلاف مالیاتی صورت گیرد.
طبق ماده ۲۵۱ مکرر اعتراض به مالیات های قطعی که در مرجع دیگری قابل اعتراض نباشد و ادعای شاکی به جهت غیر عادلانه مالیات باشد و این شکایت مورد موافقت وزیر اقتصاد قرار گیرد در هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر رسیدگی می شود. اعتراض در هیات ماده ۲۵۱ مکرر دارای محدودیت زمانی نیست. و رسیدگی هم از نظر ماهوی می باشد هم از نظر شکلی.
از جمله تفاوت های اساسی در این است که چنانچه رای قطعی مورد اعتراض در ماده ۲۵۱ نقض شود جهت رسیدگی مجدد به هیات حل اختلاف بدوی یا هیات حل اختلاف تجدیدنظر هم عرض ارسال می شود. اما در هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر رسیدگی به صورت ماهوی و شکلی بوده و نیازی به ارجاع پرونده به شعبه هم عرض نیست. اعتراض طبق ماده ۲۵۱ از طریق ارائه درخواست و مدارک به شورای عالی مالیاتی می باشد. اما اعتراض در هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر از طریق سامانه امکان پذیر است.
در صورت رد شکایت در شورای عالی مالیاتی و هیات ماده ۲۵۱ مکرر می توان در دیوان عدالت اداری شکایت نمود.
کلمات کلیدی:هیات ها,هیات ۲۵۱ مکرر
📌 شورای عالی مالیاتی
۱.مقدمه
شورای مالیاتی یا همان شورای عالی مالیاتی به عنوان بالاترین نهاد جهت رسیدگی و حل اختلافات و اعتراضات مالیاتی نسبت به تصمیمات برگ تشخیص مالیاتی مسئولیت دارد. قبل از تشکیل این شورا، اختلافات مالیاتی به صورت معمول در هیات بدوی مالیاتی و هیات تجدید نظر مورد بررسی قرار می گرفتند.
رای هیات تجدید نظر در مراحل مختلف به عنوان قطعی و لازم الاجرا اعلام میشود و در عمل کمتر اتفاق می‌افتد که یک پرونده به مرحله شورای عالی مالیاتی برسد. با این حال، اگر مودیان مالیاتی نسبت به پرونده‌های خود اعتراض داشته باشند، پس از طی کردن مراحل قبلی این، مسئولیت رسیدگی به این اعتراضات به عهده شورای عالی مالیاتی می‌باشد.
۲.مهلت اعتراض به رای هیات بدوی مالیاتی چقدر است؟
در هر زمانی که فرد حقیقی یا حقوقی به رای هیات بدوی اعتراض داشته باشد می تواند به مدت زمان 20 روز از تاریخ ارائه یا ابلاغ رای، ثبت اعتراض نماید.
۳.مهلت اعتراض به شورای عالی مالیاتی؟
دادستان مالیاتی یا شخص حقیقی و حقوقی می تواند طی 60 روز یا دو ماه از تاریخ ارائه رای قطعی اعتراض خود را ثبت کند.
۴.زمان اعتراض به رای هیات حل اختلف مالیاتی تجدید نظر به شورای عالی مالیات چند روز است؟
مهلت این اعتراض به مدت 20 روز است. مودی در این زمان وظیفه دارد تا هزینه مالیات را در زمان قانونی پس از ابلاغ پرداخت کند و چنان چه این 20 روز به اتمام برسد. سازمان امور مالیاتی هزینه تعیین شده را تایید کرده و باید مودی آن را پرداخت نماید.
۵.معرفی شورای مالیاتی
شورای عالی مالیاتی، یکی از مهمترین نهادهای رسیدگی به امور مالیاتی است و وظیفه اصلی آن حل اختلافات مالیاتی است. این شورا مسئولیت رسیدگی به شکایت‌ها و اعتراضات مودیان نسبت به رای‌های صادره از هیات حل اختلاف مالیاتی را برعهده دارد.
در صورتی که مودیان اعتراضی داشته باشند، میتوانند تا یک ماه پس از اعلام رای هیات حل اختلاف، اعتراض خود را به شورای عالی مالیاتی اعلام کنند. این شورا از 25 نفر متخصص در حوزه‌های حسابداری، حسابرسی مالی و اقتصاد تشکیل شده است.
در صورتی که هیات حل اختلاف یا مودی در رسیدگی به پرونده مالیاتی، قوانین و مقررات مربوطه را رعایت نکند یا با نقص‌هایی مواجه شود، مودیان میتوانند اعتراض خود را به شورای عالی مالیاتی اعلام کنند. این شورا با اختیارات خود به منظور رفع اشکالات و تضمین رعایت قوانین، به‌عنوان یک نهاد حیاتی در فرآیند اجرای عدالت مالیاتی عمل خواهد کرد.
۶.وظایف و اختیارات شورای عالی مالیاتی
• تدوین آیین‌نامه و بخشنامه‌ها
تدوین آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های لازم برای به کارگیری و اجرای صحیح قوانین مالیات مستقیم از وظایف این شورا است. این فعالیت شامل ارائه دستورالعمل‌ها و توضیحات مفصل جهت اجرای کارهای مالیاتی خواهد بود.
• پیشنهاد راهکار اجرایی
ارائه پیشنهادات جهت اجرای قوانین مالیاتی به شکلی که بر اساس تجربیات و نیازهای فعلی جامعه اقتصادی موثر و عدالت‌آمیز باشد. این اقدام میتواند به بهبود اجرای قوانین و حل مسائل احتمالی کمک کند.
• اظهارنظر و مشورت
اظهارنظر و ارائه مشورت به درخواست وزیر دارایی یا رئیس کل سازمان امور اقتصادی در خصوص مسائل و چالش‌های مالیاتی یکی دیگر از وظایف این شورا است. این فعالیت به منظور افزایش کارایی در مسیر تصمیم‌گیری‌های مهم مرتبط با مالیات انجام میگیرد.
• رسیدگی به اعتراضات
رسیدگی به اعتراضاتی که مودیان مبنی بر رای‌های صادره از هیات حل اختلاف مالیاتی دارند از وظایف دیگر است. این مسئولیت شامل بررسی دقیق اعتراض، ارائه توضیحات کافی و صدور رای‌های جدید جهت حل اختلافات ممکن میشود.
• رسیدگی به شکایت بدون توجه به ماهیت شکایت
پرداخت به شکایت‌هایی که ممکن است مودیان یا اداره امور مالیاتی بدون در نظر گرفتن ماهیت شکایت آن را ارائه داده‌اند. این شامل مسئولیت ارزیابی جزئیات موضوع شکایت و اعمال راه‌حل‌های مناسب را در بر میگیرد.
• ارجاع پرونده مالیاتی به شورای عالی استان
ارجاع پرونده‌های مالیاتی به شورای عالی استان جهت حل اختلاف‌ها و مسائلی که به مراتب اهمیت ویژه‌ای دارند. این اقدام میتواند به حل اختلافات پیش آمده کمک کند.
• ایجاد وحدت رویه:
ایجاد و تحقیق در خصوص رویه‌ها و روش‌های یکپارچه در اجرای قوانین مالیاتی از مسئولیت‌های شورای عالی مالیاتی می‌باشد. این اقدام به افزایش کارآیی در فرآیندهای مرتبط با مالیات کمک میکند.
• ارسال نسخه‌ای از رای صادره برای داستان انتظامی
ارسال یک نسخه از رای صادره به دستگاه‌های انتظامی به منظور ثبت و اجرای صحیح تصمیمات حاکمیتی در خصوص مسائل مالیاتی توسط شورای مالیاتی صورت میگیرد.
در کل، شورای عالی مالیاتی با انجام این وظایف به حفظ قوانین و ارتقای سیستم مالیاتی منطبق با مقررات وضع شده کمک میکند.
۷.اعضای شورای عالی مالیات
اعضای شورای عالی مالیاتی از 25 نفر تشکیل شده‌اند و باید دارای مدرک کارشناسی در زمینه‌های مختلف مرتبط با امور مالیاتی باشند. این افراد باید تخصص در حقوق، حسابداری، حسابرسی، و سایر زمینه‌های مشابه را داشته باشند.
انتخاب این اعضا توسط رئیس سازمان امور مالیاتی انجام میشود و حکم آنان توسط وزیر اقتصاد و دارایی صادر میشود. حداقل 15 نفر از اعضای این شورا باید از کارکنان وزارت اقتصاد و امور دارایی باشند و باید حداقل 6 سال سابقه کار در این وزارت را داشته باشند.
این نقل قول از اعضای شورا نشان میدهد که تجربه و تخصص افراد در حوزه دارایی‌ها و اقتصادی نیز یکی از معیارهای مهم برای عضویت در شورای عالی مالیاتی است. همینطور این نقل قول نشان‌دهنده سطح تخصص و تجربه مورد نیاز برای اعضای این شورا در زمینه‌های ارتباطی با مالیات و امور مالیاتی خواهد بود.
۸.رئیس شورای مالیاتی کیست؟
رئیس شورای عالی مالیاتی از میان اعضای خود انتخاب میشود، ولی با شرایط مشخصی باید مطابقت داشته باشد. وی باید از اعضای کارمند وزارت اقتصاد و امور دارایی باشد. این امر نشان میدهد که رئیس شورا باید از نهادها و سازمان‌های مرتبط با امور اقتصادی و دارایی تخصص لازم را دریافت کرده باشد.
انتخاب رئیس شورا با پیشنهاد رئیس کل سازمان امور مالیاتی صورت میگیرد و حکم او توسط وزیر اقتصاد صادر میشود. نحوه انتخاب نشان از تعلق رئیس شورا به سازمان امور مالیاتی و نقش این سازمان در فرآیند انتخاب دارد.
شورای عالی مالیاتی 8 شعبه دارد و هر شعبه تشکیل شده از 3 نفر اعضا خواهد بود. رئیس شورای عالی مالیاتی، رئیس و سایر اعضای هر شعبه را انتخاب میکند. این ساختار نهادی نشان از تقسیم کار و مسئولیت‌ها در محدوده‌های مختلف مالیاتی دارد.
۹.طول دوران خدمت اعضای شورای عالی مالیاتی
اعضای شورای عالی مالیاتی به مدت سه سال انتخاب میشوند و در این دوره، تغییرات در تشکیل اعضا امکان‌پذیر نست. این اعضا تا پایان سه سال قابل تغییر نخواهند بود، مگر اینکه خود اعضا درخواست تغییر دهند یا در صورت صدور حکم قطعی از دادگاه اختصاصی اداری طبق موضوع ماده 267 قانون، این کار امکان‌پذیر است.
پس از پایان دوره سه سال، این اعضا میتوانند دوباره در همین پست خدمت کنند. این مسیر تاکید میکند که اعضای شورای عالی مالیاتی ممکن است دوره خدمتی را پشت سر گذاشته و در دوره‌های بعدی نیز با رعایت شرایط و ضوابط مربوط، انتخاب شوند.
۱۰.تعداد شعب شورای مالیاتی و وظایف هر شعبه
شعب شورای عالی مالیاتی هشت شعبه را در بر میگیرد و هر یک از این شعبه‌ها دارای یک رئیس شعبه و سه نفر اعضا هستند. این اعضا و رئیس شعبه‌ها توسط رئیس شورای عالی مالیاتی منصوب میشوند.
وظایف شعبه‌های شورای عالی مالیاتی مبنی بر مواد 256 و 257 قانون مالیاتهای مستقیم به شرح زیر است:
• رسیدگی به شکایت معترض
این شعبه‌ها مسئول رسیدگی به شکایت‌های معترضان از رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی هستند. این شکایت‌ها پس از ارجاع از سوی رئیس شورای عالی مالیاتی به این شعبه‌ها ارسال میشوند.
• ارجاع پرونده به شعبه هم عرض
شعبه‌های شورای عالی مالیاتی میتوانند پرونده‌ها را به شعبه هم عرض ارجاع دهند تا در مواردی که نیاز به رسیدگی مجدد به پرونده‌ها باشد، اقدامات لازم انجام شود.
با این وظایف، شعبه‌های شورای عالی مالیاتی نقش مهمی در رسیدگی به امور مرتبط با اختلافات مالیاتی دارند و در تسریع و سهولت فرآیند حل اختلافات مالیاتی عملکرد موثری دارند.
۱۱.جلسات و تصمیمات شورای عالی مالیاتی
جلسات شورای عالی مالیاتی برای آنکه رسمیت داشته باشد، لازم است با حضور حداقل دو سوم اعضا برگزار شود. برای اتخاذ تصمیمات، لازم است که تصمیم با رای حداقل نصف اعضا به علاوه یک نفر از حاضرین به دست آید. در این صورت، تصمیمات این شورا دارای اعتبار و وجهه قانونی می‌باشند.
به طور کل برای اینکه جلسه به صورت رسمی شناخته شود، نیاز است حداقل 17 نفر از کل 25 نفر اعضا در جلسه حاضر باشند. این نقل قول نشان‌دهنده قوانین حاکم بر روند تصمیم‌گیری و اعتبار جلسات شورای عالی مالیاتی خواهد بود و تضمین میکند که تصمیمات این نهاد با حضور زیادی از اعضا اتخاذ شوند تا اعتبار قانونی داشته باشند.
۱۲.اعتراض به رای قطعی هیئت حل اختلاف مالیاتی
با توجه به ماده 251 قانون مالیاتهای مستقیم، مودیان یا اداره امور مالیاتی میتوانند ظرف یک ماه از تاریخی که رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی ابلاغ شده است، با توجه به نقص یا عدم رعایت قوانین و مقررات مربوطه، مودیان یا اداره امور مالیاتی میتوانند با اعلام دلایل کافی، شکایت نموده و از شورای عالی مالیاتی درخواست نقض رای و تجدید رسیدگی داشته باشند.
شورای عالی مالیاتی بدون آنکه به جزئیات امر وارد شود، پرونده مورد نظر را از نظر رعایت تشریفات لازم، کامل بودن رسیدگی‌های قانونی و مطابقت با قوانین و مقررات مربوطه بررسی کرده و رای مناسب را صادر میکند. این فرآیند نشان از اهمیت حفظ تطابق با قوانین و رسیدگی کامل به امور مالیاتی است که توسط شورای عالی مالیاتی انجام میشود.
۱۳.شکایت از آرای قطعی هیات‌های حل اختلاف مالیاتی
اشخاص میتوانند از آرای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی در صورت وجود موارد زیر شکایت نمایند:
• عدم رعایت قوانین و مقررات موضوعه: اگر هیات حل اختلاف مالیاتی در رسیدگی به پرونده مالیاتی عدم رعایت قوانین و مقررات مربوطه را نادیده گرفته یا به نحوی مغایر با آن عمل کرده باشد، اشخاص مودیان مالیاتی حق دارند که شکایت کرده و اعتراض خود را اعلام نمایند.
• نقص رسیدگی: در صورتی که هیات حل اختلاف مالیاتی نقصی در رسیدگی به پرونده مالیاتی ایجاد کرده یا مواردی از رسیدگی ناقص باشند، اشخاص معترض میتوانند از عدم کارآیی یا نقص در رسیدگی شکایت کنند و از شورای عالی مالیاتی رسیدگی مجدد را بخواهند.
با اعتراض به آرای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی، افراد میتوانند تاثیر شکایت‌شان را در فرآیند حل اختلافات مالیاتی و رعایت قوانین مربوطه را دنبال کنند.
۱۴.نحوه رسیدگی شورای مالیاتی به شکایات
شعبه شورای عالی مالیاتی در رسیدگی به شکایات، وظیفه دارد با دقت و با استناد به تحلیل و تفحص موارد، تشخیص انطباق یا عدم انطباق رای مورد شکایت با مقررات قانونی مربوطه را انجام دهد.
رسیدگی به شکایت به صورت شکلی و غیرحضوری انجام میشود، بدین معنا که طرفین دعوت به حضور نمی‌شوند. در این فرآیند اگر شعبه به ارتباط با دلایل یا عدم انطباق با قوانین و مقررات مواجه گردد، وظیفه دارد به مستندات و اطلاعات مرتبط با شکایت دقت کرده و به صورت کامل توضیح دهد.
پس از بررسی دقیق در صورت عدم نقض قانونی، شعبه رای بر رد شکایت صادر میکند. اما اگر نقضی مشاهده شود، با اظهار دلیل و استدلال، رای مورد شکایت را نقض کرده و پرونده را به هیات حل اختلاف مالیاتی دیگر ارجاع میدهد. این فرآیند تضمین کننده حقوق مودیان مالیاتی است و در حفظ تطابق با قوانین مربوطه و اجرای عدالت مالیاتی، مؤثر می‌باشد.
۱۵.سخن آخر
شورای عالی مالیاتی با تشکیل از بیست و پنج نفر عضو متخصص، افرادی را جذب میکند که در زمینه‌های حقوقی، اقتصادی، مالی، حسابداری و حسابرسی دارای تجربه و تحصیلات مرتبط باشند. این اعضا به توصیه رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور و تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی منصوب میشوند.
اعضای شورا با داشتن حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی یا معادل در زمینه‌های مرتبط، مسئولیت‌های مهمی را بر عهده دارند؛ از جمله رسیدگی به شکایات مودیان که ممکن است مبنی بر رای‌های مالیاتی صادر شده باشند. این ترکیب تخصصی در شورای عالی مالیاتی به منظور ارائه تصمیمات کارآمد و عادلانه در حوزه مالیاتی از اهمیت بسیاری برخوردار است.
۱۶.مهم ترین اطلاعات درمورد شورای مالیات
با توجه به موارد گفته شده با ساختار، عملکرد و وظایف شورای مالیات آشنا شده اید، اما یک سری موارد دیگر وجود دارد که به شما به شناخت شورا کمک زیادی می کند که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• رئیس شورا توسط وزیر امور اقتصاد منصوب می شود.
• اعضای شورا تماما از سه سال عضویت برخوردارند و در طول این زمان تغییر نمی کنند مگر موارد خاص.
• شوراها از 8 شعبه تشکیل شده و هر شعبه نیز سه نفر دارد.
• رئیس و تمام اعضای شعبه به وسیله ی رئیس شورای عالی تعیین می شوند.
۱۷.حوزه های فعالیت شورای عالی مالیات در یک نگاه
• ارائه نظر و مشاوره در زمان درخواست وزیر دارایی
• بررسی و رسیدگی به اعتراضات هیئت اختلافات مالیاتی
• رسیدگی به شکایات بدون توجه به ماهیت
• ایجاد وحدت رویه
• بررسی و تعیین آیینامه و بخش های مرتبط به قوانین مالیات مستقیم
• ارائه نخسخ از رای صادر شده به دادستان انتظامی
• ارسال پرونده مالیات به منظور حل اختلاف به شورای عالی
کلمات کلیدی:هیات ها,شورای عالی مالیاتی
📌 هیات حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر
۱.وظایف و اختیارات هیات تجدیدنظر مالیاتی
• مرجع اعتراض به رای هیات بدوی حل اختلاف مالیاتی
چنانچه مودی مالیاتی و یا سازمان امور مالیاتی نسبت به رای صادره از هیات بدوی حل اختلاف مالیاتی معترض باشند، می بایست به صورت مکتوب ظرف مهلت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ اعتراض نمایند. غالبا هیات با تشکیل جلسه رسیدگی و با استماع اظهارات طرفین و مطالعه لایحه دفاعیه نسبت به صدور رای قطعی و لازم الاجرا اقدام می نماید.
بموجب تبصره ۱ ماده ۲۴۷ قانون مالیات های مستقیم مقرر شده است ( مودی مالیاتی مکلف است مقدار مالیات مورد قبول را پرداخت و نسبت به مازاد بر آن اعتراض خود را در مدت مقرر تسلیم کند ( سازمان امور مالیاتی با استنباط از این تبصره ارجاع اعتراض مودی به هیات های حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر را مشروط به ( پرداخت مالیات مورد قبول توسط مودی ) است. که نهایتا به موجب رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری در دادنامه شماره ۱۳۲۶ مورخ 1397/05/23 وضع این شرط خلاف قانون تشخیص داده شد و به هر صورت در حال حاضر رسیدگی هیات تجدیدنظر مالیاتی مشروط به پرداخت مالیات مورد قبول مودی مالیاتی نیست.
• مرجع اعتراض به آرای مربوط به اختلافات ناشی از قانون مالیات بر ارزش افزوده
بموجب ماده ۳۳ قانون مالیات بر ارزش افزوده برخی از احکام مقرر در قانون مالیات های مستقیم از قبیل ماده ۲۱۶ این قانون نسبت به مالیات بر ارزش افزوده هم حاکم است و رای هیات بدوی حل اختلاف مالیاتی در این خصوص قابل تجدیدنظرخواهی در هیات تجدیدنظر مالیاتی می باشد.
۲.نحوه اعتراض به رای هیات تجدیدنظر حل اختلاف مالیاتی
بموجب ماده ۲۴۷ قانون مالیات های مستقیم ، رای هیات تجدیدنظر مالیاتی قطعی و لازم الاجرا می باشد. لذا سازمان امور مالیاتی مکلف است ، مطابق با رای صادره نسبت به صدور برگ تشخیص مالیاتی قطعی اقدام نماید.
ولی قانونگذار در جهت امکان بررسی مجدد اعتراضات مراجع دیگری از جمله شورای عالی مالیاتی و دیوان عدالت اداری را نیز پیش بینی نموده است. که هر دو مرجع مذکور با بررسی شکلی و بدون ورود در ماهیت موضوع، اقدام به رسیدگی می نمایند و در فرض قبول اعتراض و نقض رای نسبت به ارجاع پرونده به هیات هم عرض صادر کننده رای قطعی اقدام می نمایند.
۳.نحوه توقف اجرای رای هیات تجدیدنظر حل اختلاف مالیاتی
• موقوف الاجرا شدن رای
توضیح اینکه بموجب ماده ۲۵۹ قانون مالیات های مستقیم مقرر شده است. ( هر گاه شکایت از رای هیات حل اختلاف مالیاتی از طرف مودی به عمل آمده باشد و مودی به میزان مالیات مورد رای وجه نقد یا تضمین بانکی بسپارد و یا وثیقه ملکی معرفی کند یا ضامن معتبر که اعتبار ضامن مورد قبول اداره امور مالیاتی باشد،معرفی نماید رای هیات تا صدور رای شورای عالی مالیاتی موقوف الاجرا می ماند.(
• نقض رای توسط شورای عالی مالیاتی
بموجب تبصره ۴ ماده ۲۴۷ قانون مالیات های مستقیم ، رسیدگی به شکایت از کلیه آرای قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی از حیث نقض قوانین و مقررات یا ادعای نقص در روند رسیدگی با شورای عالی مالیاتی است.
بموجب ماده ۲۵۷ قانون مالیات های مستقیم، در مواردی که رای هیات حل اختلاف مالیاتی توسط شعب شورای عالی مالیاتی نقض می شود، پرونده جهت رسیدگی مجدد به هیات حل اختلاف موضوع ماده ۲۵۷ قانون مالیات های مستقیم ( هیات هم عرض ) ارجاع می شود، مرجع مزبور به موضوع اختلاف مالیاتی با رعایت نظر اعلامی شورای عالی مالیاتی رسیدگی و رای مقتضی صادر می نماید و رایی که بدین ترتیب صادر می شود، قطعی و لازم الاجرا می باشد.
که حکم این ماده در مواردی که آرای صادره از هیات حل اختلاف مالیاتی، توسط دیوان عدالت اداری نقض می گردد نیز جاری خواهد بود.
• نقض رای در هیات ماده ۲۵۱ مکرر قانون مالیات های مستقیم
بموجب ماده ۲۵۱ مکرر چنانچه مالیات تشخیصی به مرحله قطعیت برسد، اما مودی مالیاتی مدعی غیرعادلانه بودن مالیات صادره باشد، امکان تقاضای تجدید رسیدگی با شرط پذیرش وزیر امور اقتصادی و دارایی وجود دارد و با فرض قبول اولیه درخواست پرونده به هیات سه نفره (هیات موضوع ماده ۲۵۷ قانون مالیات) ارجاع می گردد.
• صدور دستور موقت در دیوان عدالت اداری
طرح درخواست دستور موقت در دیوان عدالت اداری جهت توقف اجرای رای هیات حل اختلاف مالیاتی یکی از موضوعات بسیار مهم و حیاتی در زمان طرح اعتراض می باشد. که با فرض قبول درخواست دستور موقت سازمان امور مالیاتی تا زمان صدور حکم قطعی از وصول مطالبات ممنوع می باشد.
• نقض رای در دیوان عدالت اداری
رسیدگی به دعاوی مالیاتی در دیوان عدالت اداری یکی از طرق شکایت از آرای صادره از سازمان امور مالیاتی و هیات های حل اختلاف مالیاتی است. به موجب اصل۱۷۳ قانون اساسی کشور و بند ۲ ماده ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری یکی از وظایف و صلاحیت دیوان عدالت اداری رسیدگی به شکایت از تصمیمات و اقدامات سازمان امور مالیاتی و آرا و تصمیمات قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی بدوی و تجدیدنظر می باشد.
کلمات کلیدی:هیات ها,هیات تجدید نظر مالیاتی
📌 هیات حل اختلاف مالیاتی،بدوی
۱.مقدمه
سازمان امور مالیاتی کشور مسئول محاسبه و دریافت انواع مالیات های مستقیم از اشخاص حقیقی و حقوقی است. مالیات ها اموال و وجوهی هستند که دولت از شهروندان دریافت می کنند و در راه خدمات عمومی مثل ساخت راه ها، بیمارستان ها و … صرف می نمایند. مطابق با اصل ۵۱ قانون اساسی دریافت هرگونه مالیات توسط دولت ممنوع است، مگر آنچه به موجب قانون تعیین شده باشد. به طور کلی مالیات ها به دو گروه مالیات مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می شوند. مالیات های مستقیم مثل مالیات بر درآمد و مالیات بر دارایی به صورت مستقیم از مردم دریافت می شود. در مقابل مالیات های غیر مستقیم مثل مالیات بر ارزش افزوده، در ضمن پرداخت قیمت کالاها و خدمات خاص از مردم دریافت می شود.
شخص حقیقی یا حقوقی که مطابق با قانون می بایست مالیات پرداخت کند، مودی مالیاتی نام دارد. مودی مالیاتی می بایست اظهارنامه های مالیاتی را تنظیم کرده و در مهلت قانونی مشخصی به سازمان امور مالیاتی کشور ارسال نماید. پس از بررسی اطلاعات مندرج در اظهارنامه مالیاتی و حساب های مودی، کارمند اداره امور مالیاتی یا همان مامور ممیز، ضمن صدور برگ تشخیص، میزان مالیات قابل پرداخت توسط مودی مالیاتی را تعیین می نماید. در صورتی که مودی مالیاتی نسبت تصمیم اداره امور مالیاتی و برگه تشخیص اعتراض داشته باشد، به این موضوع در هیات های حل اختلاف مالیاتی رسیدگی می شود. در ادامه این نوشتار به بررسی تشکیلات، صلاحیت و شیوه دادرسی در هیات بدوی مالیاتی مطابق با قوانین مالیاتی ایران خواهیم پرداخت.
۲.تعریف هیات بدوی مالیاتی
هیات بدوی مالیاتی یکی از مراجع رسیدگی کننده به اختلافات ناشی از محاسبه و دریافت مالیات ها می باشد که بر مبنای ماده ۲۱۶ قانون مالیات های مستقیم برای رسیدگی به شکایات ناشی از تصمیمات مالیاتی، تشکیل گردیده است. رسیدگی به شکایت‌هایی که در هیات های حل اختلاف مالیاتی مطرح می شود، به صورت فوری و خارج از نوبت صورت می پذیرد. مطابق با ماده مذکور آرایی که توسط هیات بدوی مالیاتی صادر می شوند، قطعی هستند، یعنی بلافاصله پس از صدور و ابلاغ، می بایست اجرا شوند.
۳. اعضای تشکیل دهنده هیات بدوی مالیاتی
1. نماینده سازمان امور مالیاتی کشور
2. یک نفر از میان قضات دادگستری، اعم از شاغل یا بازنشسته مطلع در امور مالیاتی به درخواست سازمان امور مالیاتی و انتخاب رئیس کل دادگستری هر استان.
3. نماینده اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران، جامعه حسابداران رسمی ایران، اتاق تعاون ایران، جامعه مشاوران رسمی مالیاتی ایران، کانون وکلا، مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده، مجامع حرفه ای که برای مدت سه سال منصوب می شوند.
۴.وظایف هیات بدوی مالیاتی چیست
بر مبنای ماده ۲۱۶ قانون مالیات های مستقیم، وظیفه اصلی هیات بدوی مالیاتی رسیدگی به شکایات مردم نسبت به تصمیمات اداره مالیات و برگ تشخیص مالیاتی است. هیات بدوی مالیاتی در مرکز شهرستان تشکیل شده و به پرونده های مالیاتی آن محل رسیدگی می کند.
هیات بدوی پس از تشکیل جلسه و بررسی شکایت مودی مالیاتی، در خصوص میزان مالیات قابل پرداخت توسط مودی تصمیم گیری کرده و رای صادر می کند. چنانچه مودی مالیاتی نسبت به رای صادر شده توسط هیات حل اختلاف اعتراضی نداشته باشد، برگ قطعی مالیات صادر می شود. با صدور برگ قطعی مالیات، دادرسی مالیاتی پایان می یابد. چنانچه مودی مالیاتی رای صادر شده توسط هیات حل اختلاف بدوی را نپذیرد، ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ رای می تواند در هیات تجدید نظر مالیاتی، اعتراض خود را مطرح سازد.
۵.مراحل اعتراض هیات بدوی مالیاتی
پس از صدور برگه تشخیص مالیاتی توسط مامور اداره امور مالیاتی کشور، مودی می تواند ظرف مهلت ۲۰ روز اعتراض خود را در سامانه یکپارچه خدمات مالیاتی به نشانی my.tax.gov.ir ثبت کند. ثبت اعتراض هیات بدوی در این روش مستلزم ورود به سامانه یکپارچه خدمات مالیاتی و کلیک بر روی گزینه اعتراض به برگ تشخیص می باشد. توصیه می شود برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه تشکیل پرونده مالیاتی و ورود به سامانه مدیریت خدمات مالیاتی، با موسسات مالیاتی و حسابداری معتبر مشاوره داشته باشید. موسسه حسابداری الوند حسابان با حضور وکلا و کارشناسان مالیاتی برجسته، آماده ارائه انواع خدمات مالیاتی از جمله اعتراض به آرای هیات های حل اختلاف مالیاتی و … می باشد. برای ارتباط با این مجموعه کافی است به نشانی اینترنتی www.alvandhesaban.com مراجعه نمایید.
علاوه بر این مطابق با تبصره ۶ ماده ۲۴۷ قانون مالیات های مستقیم، اداره امور مالیاتی مکلف است اعتراض کتبی مودیان مالیاتی نسبت به برگ تشخیص و سایر تصمیمات را پذیرفته و مورد رسیدگی قرار دهد. بنابراین برای اعتراض به تصمیمات اداره امور مالیاتی می توان به دو شیوه حضوری و غیر حضوری اقدام نمود.
۶.هیات بدوی موضوع ماده ۲۴۴
تشکیلات و شیوه رسیدگی در هیات بدوی حل اختلاف در ماده ۲۴۴ قانون مالیات های مستقیم تعیین گردیده است. مطابق با ماده مذکور هیات بدوی حل اختلاف مالیاتی هیاتی است که به اختلافات مالیاتی رسیدگی می کند. البته باید خاطر نشان شد که هیات های حل اختلاف تنها در صورتی برای رسیدگی به امور مالیاتی صلاحیت خواهند داشت که رسیدگی به موضوع در صلاحیت مرجع قانونی دیگری قرار نداشته باشد. همانطور که اشاره شد هیات بدوی حل اختلاف مالیاتی با حضور سه عضو تشکیل می یابد. آرای هیات های حل اختلاف با نظر اکثریت صادر می شود. هیات های حل اختلاف دارای ماهیت مستقل می باشند، اما مسئولیت تشکیل و مدیریت جلسات آن بر عهده سازمان امور مالیاتی کشور قرار دارد.
۷.چه قرارهای مالیاتی از سوی هیات بدوی صادر می شوند
به طور کلی هیات بدوی مالیاتی رسیدگی جداگانه ای انجام نمی دهد و تنها برگه تشخیص را مورد بررسی قرار داده و آن را تایید یا رد می کنند. آرایی که توسط هیات حل اختلاف مالیاتی صادر می شوند، پس از مهلت بیست روز پس از ابلاغ، قابل تجدیدنظر خواهی در هیات تجدید نظر مالیاتی می باشند.
۸.صدور رای در هیات مالیاتی بدوی
همانطور که اشاره شد آرای هیات بدوی مالیاتی با نظر اکثریت صادر می شوند. مطابق با ماده ۲۴۷ قانون مالیات های مستقیم، در صورتی که نظر اقلیت وجود داشته باشد، نظر اقلیت نیز می بایست در رایی که صادر می شود ذکر شود. موضوع آرایی که توسط هیات های حل اختلاف مالیاتی صادر می شود، معمولاً برگ تشخیصی می باشد که توسط ممیز تنظیم شده و میزان مالیات قابل پرداخت توسط مودی مالیاتی در آن محاسبه گردیده است.
۹.دعوی مالیاتی چیست
به طور کلی هر دعوایی که در محاکم قضایی و غیر قضایی مطرح می شود و موضوع آن مالیات است، جز گروه دعاوی مالیاتی قرار می گیرد. در نظر تخصصی تنها آن دسته از دعاوی، به عنوان دعاوی مالیاتی شناخته می شوند که در مراجع رسیدگی به اختلافات مالیاتی مطرح گردند. هیات حل اختلاف مالیاتی بدوی و تجدید نظر، مرجع رسیدگی تخصصی به دعاوی مالیاتی می باشند.
۱۰.نکات مهم در خصوص هیات بدوی مالیاتی
پس از طرح شکایت در هیات بدوی مالیاتی، وقت رسیدگی تعیین شده و هیات مذکور جلسه دادرسی را تشکیل می دهد. اصولاً برای رسیدگی به دعاوی مالیاتی در هیات های بدوی نیازی به احضار و حضور طرفین دعوی و نماینده اداره امور مالیاتی نیست. لکن در برخی از موارد که رئیس هیات لازم بداند، مودی مالیاتی و نماینده اداره امور مالیاتی نیز برای شرکت در جلسه دادرسی هیات حل اختلاف شرکت می کنند. همانطور که اشاره شد رسیدگی در هیات بدوی حل اختلاف مالیاتی به صورت فوری و خارج از نوبت به عمل می آید.
۱۱.نامه اعتراض به رای هیات بدوی مالیاتی
شیوه نگارش نامه اعتراض به هیات بدوی مالیاتی با توجه به موضوع اعتراض متفاوت است. چنانچه مودی مالیاتی شیوه غیر حضوری را برای اعتراض به برگه تشخیص پیگیری کند، نامه اعتراض به رای هیات باید به شیوه الکترونیکی و از طریق سامانه یکپارچه خدمات مالیاتی تنظیم شود.
در شیوه حضوری برای ثبت اعتراض نسبت به رای هیات بدوی مالیاتی، باید به اداره امور مالیاتی مراجعه شود. پس از مراجعه به اداره مذکور اوراق مربوط به تنظیم اعتراض به مودیان مالیاتی تحویل می گردد. شایان توجه است که مودیان مالیاتی می توانند برای انجام کلیه امور مالیاتی، از جمله ثبت نام در سامانه مودیان، تنظیم اظهارنامه مالیاتی و … به موسسات مالیاتی و حسابداری مراجعه کنند. موسسه الوند حسابان با حضور وکلای برجسته در زمینه امور مالیاتی، آماده ارائه انواع خدمات مالیاتی به شمار هموطنان عزیز می باشد.
۱۲.جمع بندی
هیات بدوی مالیاتی یکی از مراجع حل اختلاف است که به شکایت مودیان مالیاتی نسبت به برگه تشخیص و سایر تصمیمات اداره امور مالیاتی رسیدگی می کند. هیات حل اختلاف مالیاتی از سه عضو تشکیل می گردد و آرای آن بر مبنای آرای اکثریت حاضرین در جلسه صادر می شود. به طور کلی آرایی که توسط هیات بدوی حل اختلاف مالیاتی صادر می شود، قابل تجدیدنظر خواهی در هیات های تجدید نظر مالیاتی می باشند.
برای اعتراض به تصمیمات اداره امور مالیاتی به طور کلی به دو شیوه حضوری و غیر حضوری می توان اقدام نمود. در هر دو صورت، هیات های رسیدگی به اختلافات مالیاتی بر مبنای لوایح ارسال شده توسط طرفین اختلاف، رای مقتضی را صادر می نمایند.
کلمات کلیدی:حل اختلاف مالیاتی,هیات بدوی
📌 ممیز کل یا ریئس شعبه
۱.مقدمه
یکی از مواردی که باید هر حسابدار، مدیر مالی یا صاحب کسبوکار با آن آشنا باشد، فرایند رسیدگی مالیاتی شرکت و سازمانی است که در آن مشغول به کار است. دلیل آن نیز لزوم دقت و تسلط بر قوانین است تا کسبوکار مدنظر از لحاظ مالیاتی دچار مشکل نشود. فرایند رسیدگی مالیاتی، فرآیندی قانونی است که هر موسسه و کسب‌وکاری با آن روبهرو خواهد شد تا مالیات آن به نحو احسن تعیین و پرداخت شود. یکی از افرادی که در این فرآیند نقش کلیدی دارد، ممیز مالیاتی است. ممیز مالیاتی کیست؟ وظایف این ممیز مالیاتی چیست؟ چه مدارکی را باید به وی ارائه کنید؟ آیا می‌توان به نظر این ممیز مالیاتی اعتراض کرد؟ این‌ها سوالاتی هستند که قرار است در ادامه به آنها پاسخ دهیم. پس با ما همراه باشید.
فرایند رسیدگی مالی امری ضروری است که همه صاحبین مشاغل و موسسات باید با آن آشنایی داشته باشند و مراحل مختلف آن را بدانند تا بتوانند در جلسات فرایند رسیدگی مالیاتی، موفق عمل کنند. در این بین، حسابداران که مسئول اسناد و رویدادهای مالی کسب‌وکارها و موسسات هستند نیز باید آشنایی کامل و دقیق با این قوانین و مقررات داشته باشند تا مجموعه خود را درگیر مشکلات مالیاتی نکنند.
۲.منظور از رسیدگی ممیز مالیاتی چیست؟
نحوه رسیدگی ممیز مالیاتی و فرایند رسیدگی مالیاتی، مجموعه‌ای از اقدامات، بررسی‌ها و فعالیت‌هایی است که جهت اجرای صحیح مقررات مالیاتی، از طرف دولت و سازمان‌های نظارتی و مالیاتی انجام میشود. اظهارنامه مالیات، ارسالی توسط مودیان مالیاتی، مهمترین ابزار قابل اتکاء در جهت تشخیص درآمد واحدهای تجاری و محاسبه مالیات توسط سازمان امور مالیاتی در نظر گرفته شده است. هدف از فرایند رسیدگی مالیاتی، جلوگیری از تخلفات، حفظ عدالت و حفظ تساوی در تحمل بار مالیاتی بین افراد و شرکت‌ها است.
رسیدگی مالیاتی، شامل مراحل و بخش‌های مختلفی میشود اما به طور کلی شامل بررسی اظهارنامه‌های مالیاتی، قانونی بودن و صحیح بودن آنها و همچنین بررسی سوابق مالیاتی موسسات و اشخاص است. در نهایت نیز باید میزان مالیات قابل پرداخت، براساس بررسی‌های انجام شده روی اظهارنامه، تعیین شود. در فرایند رسیدگی مالی همچنین احتمال وقوع تخلف نیز بررسی میشود. ما در مجموعه کارمنتو با گردهم آوردن کارشناسان خبره مالیاتی در تلاش هستیم تمام سوالات شما در این حوزه را پاسخگو باشیم. پس همین الان با کارشناسان ما ارتباط بگیرید.
معمولا یکی از مهمترین وظایف هر مدیر مالی و به طور کلی مدیران، تهیه و ارسال به موقع اظهارنامه‌های مالیاتی است. اظهارنامه‌های مالیاتی، مهمترین و اصلی‌ترین مواردی هستند که در فرایند رسیدگی مالی مورد تحلیل قرار گرفته و براساس آنها میزان مالیات تعیین خواهد شد. بنابراین باید با دقت و صحت کامل تهیه و سر زمان مقرر، ارسال شوند. همچنین باید توجه داشت که فرایند رسیدگی مالیاتی، دو نوع که شامل رسیدگی مالیات عملکرد و رسیدگی مالیات بر ارزش افزوده، میشود.
۳.ممیز مالیاتی کیست و چه وظایفی دارد؟
ممیز به شخصی گفته میشود که براساس قوانین، بر امور مالی و مالیاتی اشخاص و موسسه‌ها و مشاغل مختلف نظارت میکند. بررسی صحیح بودن و مستند بودن پرداخت‌های مالیاتی و همچنین تشخیص، شناسایی و جلوگیری از وقوع تخلفات مالیاتی، بر عهده ممیز مالیاتی است. شرح وظایف ممیز مالیاتی، گسترده و شامل مواردی مانند دریافت معوقه‌ها، تشویق به پرداخت به موقع مالیات، بررسی اظهارنامه مالیاتی جهت صحیح بودن و نداشتن تناقضات، هستند. ممیزی مالیاتی بررسی میزان درآمد و هزینه‌های یک موسسه براساس بررسی حساب‌ها و دفترهای حسابرسی و اظهارنامه‌های آنها است. ممیز مالیاتی بر اساس این اطلاعات، میزان مالیات قابل پرداخت موسسه را مشخص میکند.
تفاوت حسابدار و ممیز مالیاتی چیست؟
ممیز مالیاتی و حسابدار، وظایف و حیطه کاری متفاوتی از یکدیگر دارند. محدوده کاری حسابدار، درون سازمان، موسسه و یا هر کسب‌وکاری است و وظیفه او ثبت و بررسی دقیق هر نوع رویداد و یا اسناد مالی همان شرکت است. همچنین باید توجه داشت که حسابدار با صاحب کسبوکار در ارتباط است. اما در مقابل، ممیز مالیاتی وظیفه بررسی اطلاعات و اظهارنامه‌های مالی است که از طرف شرکت اعلام شده‌اند. ممیز مالی، در واقع مامور سازمان دارایی و مالیات است. همچنین باید به این موضوع هم اشاره کرد که ممیز مالیاتی در واقع کارمند دولت است و استخدام وزارت دارایی است که وظیفه او صحت‌سنجی مالیات دهند‌گان است.
۴.روش های تشخیص مالیات پس از فرایند رسیدگی مالیاتی
پس از انجام فرایند رسیدگی مالیاتی، یکی از سه حالت زیر، تحقق می‌یابد:
1. در صورتی که دفاتر و اسناد حسابداری و مالی مودی مالیاتی، طبق موازین قانونی و آیین نامه مربوط به روش های نگهداری دفاتر و اسناد و مدارک حسابداری و همچنین رعایت اصول پذیرفته شده و استانداردهای حسابداری تنظیم شده باشد، درآمد مشمول مالیات مودی از طریق رسیدگی به دفاتر حسابداری تعیین و مبلغ مالیات تشخیصی و طی برگ تشخیص صادر و به مودی ابلاغ می گردد. به این روش، رسیدگی از طریق قبول یا قبولی دفاتر حسابداری، اطلاق میگردد.
2. در صورتی که دفاتر و اسناد حسابداری مودی مطابق موازین قانونی و آیین‌نامه مربوط به روش های نگهداری دفاتر و اسناد و مدارک حسابداری تنظیم نشده باشد و یا حتی خارج از اصول پذیرفته شده و استانداردهای حسابداری و یا در مدارک حسابداری ارائه شده جهت رسیدگی نقص وجود داشته باشد، دفاتر حسابداری مورد قبول واقع نمیشود و تشخیص درآمد و مالیات واحد های تجاری بر اساس معیارها و قوانین خاص مالیاتی شناسایی و مطالبه میگردد. اصطلاحا به این روش از تشخیص مالیات، رسیدگی از طریق علی‌الراس، اطلاق می گردد.
3. در صورتی که دفاتر و اسناد و مدارک حسابداری ابرازی برای محاسبه مالیات بر درآمد به نظر اداره امور مالیاتی غیرقابل رسیدگی تشخیص داده شود و یا به علت عدم رعایت موازین قانونی و آیین نامه مربوط و همچنین عدم رعایت کامل اصول پذیرفته شده و استانداردهای حسابداری مورد قبول واقع نشود، در این صورت مراتب و دلایل کافی بر اساس شواهدفرایند رسیدگی مالیاتی باید کتباً به مودی ابلاغ و پرونده برای رسیدگی به هیات سه نفره تحت عنوان هیئت بند 3 ماده 97 قانون مالیات مستقیم احاطه میگردد.
۵.مدارک لازم فرایند رسیدگی مالیاتی به دفاتر قانونی توسط ممیز مالیاتی
مدارک مورد نیاز فرایند رسیدگی مالیاتی توسط ممیز مالیاتی به شرح زیر است:
• دفاتر مالی(روزنامه کل)
• تراز کل و معین قبل و بعد از بستن حساب‌ها
• مجوزهای انجام فعالیت
• گردش حساب(صندوق، تنخواه، جاری شرکاء، پیش پرداخت‌ها، پیش دریافت‌ها، ریز هزینه‌ها).
• ریز خرید و فروش، گردش بدهکاران و بستانکاران.
• گردش حساب حقوق پرسنل.
• صورت حساب بانک.
• گردش موجودی کالا.
• جول محاسبه استهلاک(نحوه محاسبه).
• لیست بیمه ارسالی برای 12 ماه.
• صورتحساب‌های فروش(کپی از اولین و آخرین صورتحساب).
• صورت معاملات ارسالی.
• اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده.
• اجاره‌نامه، قبوض پرداختی بابت اجاره.
• لیست پرسنل مرتبط با تبصره ماده 86 مالیات مستقیم و قبوض پرداختی.
۶.ایجاد آمادگی برای جلسه فرایند رسیدگی مالیات توسط ممیز مالیاتی (آمادگی های لازم برای شرکت در جلسه فرایند رسیدگی مالیاتی)
بهترین کار قبل از مراجعه جهت جلسه رسیدگی، داشتن آمادگی لازم برای تمام موارد اختیارات ممیز مالیاتی است. این آمادگی شامل:
1. آماده سازی چک اسناد حسابداری
2. آماده سازی چک ضمائم مرتبط
3. دریافت اطلاعیه سازمان مالیاتی
4. مرتب سازی مدارک و دفاتر و اسناد
همچنین لازم به ذکر است که، قبل از حضور در جلسه رسیدگی برگ دعوت اسناد و مدارک عملکرد را کاملا مشاهده نمایید. ساعت و روز را حتما در رسید خود یادداشت نمایید. برای بهبود روند رسیدگی حداقل 15 دقیقه قبل از زمان رسیدگی در اداره مالیات خود حضور داشته باشید. در طول این جلسه از شما سوالاتی پرسیده میشود تا ممیز مالیاتی به استفاده از اختیاراتی که دارد، بتواند بهترین و دقیق‌ترین نتیجه را دریافت کند.
۷.سوالاتی که در فرایند رسیدگی مالیاتی توسط ممیز مالیاتی پرسیده میشود
ممیز مالیاتی به چه مواردی دقت می کند؟ و چه سوالی را می‌پرسد؟ در ادامه به این موارد اشاره خواهیم کرد:
• فعالیت شرکت در چه زمینه‌ای است؟
در پاسخ به این سوال، باید دو نوع فعالیت کلی را به ممیز مالیاتی اطلاع دهید. اول فعالیت اصلی شرکت و دوم فعالیت‌های جانبی شامل سرمایه‌گذاری یا فعالیت‌های مالی غیر مستقیم شرکت.
• آیا دفاتر قانونی تحریر شده‌اند؟
برای پاسخ به این سوال باید دفاتر قانونی شرکت شامل دفاتر روزنامه و کل تحویل ممیز مالیاتی شوند. این دفاتر بررسی و درصورت وجود تقصان از سمت ممیز رد میشوند. این نقصان شامل عدم ثبت رویدادهای مالی به ترتیب زمان وقوع، تلاش برای چال کردن بخشی از معاملات، حذف صفحه یا صفحاتی از بین دفتر و… است. اتفاقی که حین این بررسی ممکن است رخ دهد، عدم نگارش بخشی از دفاتر است.
۸.تحریر دفاتر قانونی
کلیه رویدادهای مالی شامل بدهکاری و بستانکاری در دفاتر قانونی ثبت میشود. صاحبان مشاغل باید کلیه معاملات و رویدادهای مالی و حسابداری خود را ثبت و در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار دهند. بنابراین یکی از دغدغه های صاحبان مشاغل، اشتباهاتی است که ممکن است به دلیل دانش فنی پایین، بی احتیاطی و … در این زمینه رخ دهد.
کارمنتو با ارائه خدمات نوشتن دفاتر قانونی و شناخت این دغدغه مدیران و صاحبان مشاغل، با بهره‌گیری از کارشناسان مجرب سعی در نگارش صحیح برای شرکت‌ها و مشاغل با مناسب‌ترین قیمت، کمترین زمان و بالاترین دقت را دارد.
• تفاوت دفاتر نا نویس با عدم تحریر:
در صورتی که شما هیچ فعالیت مالی خاصی را در سال مالی گذشته در شرکت نداشته باشید طبیعتا هیچ ثبتی در دفاتر شما انجام نمیشود. این در حالی است که اگر شما رویدادهای مالی را به عمد در دفاتر ننویسید، مرتکب تخلف مالیاتی شده‌اید. حالت اول برای شما در صورت امکان ثبت ادعا مشکلی را ایجاد نمی‌کند اما در حالت دوم و احراز آن توسط ممیز مالیاتی دفاتر شما رد و شما موظف به پرداخت جریمه خواهید شد.
• مالیات اجاره را پرداخت کرده‌اید؟
مالیات اجاره همان مالیاتی است که به واسطه اجاره دادن اموال غیر منقول اشخاص حقیقی یا حقوقی باید به سازمان امور مالیاتی پرداخت شود. طبیعتا این مالیات با توجه به رقم دریافتی تعیین و به صورت پلکانی افزایش می‌یابد.
پس از برگزاری این جلسه و اظهار نظر ممیز مالیاتی، برگه مالیاتی شما صادر میشود. این برگه به دو دسته کلی تشخیصی و قطعی تقسیم بندی خواهد شد. مسلما رقم نهایی مالیات شما به نحوه ارائه مدارک و پاسخگویی به سوالات ممیز مالیاتی تعیین میشود. مشاوران کارمنتو در پلتفرم آنلاین همواره و در هرکجای ایران که باشید آماده کمک به شما و راهنمایی شما هستند.
۹.صدور برگ قطعی و تشخیصی مالیاتی
پس از بررسی‌های ممیز مالیاتی، برگه تشخیص مالیات برای شما صادر میشود. این برگه با توجه به اظهارنامه ارسالی شما و مدارک بررسی شده، صادر و جهت اعلام اولیه میزان مالیات قابل پرداخت شما ارائه خواهد شد. شما در طول 1 ماه از زمان مشاهده این برگه امکان ثبت اعتراض خود را به رقم اعلامی دارید که باید مراحل اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی را پشت سر بگذارید.
مسلما برای ثبت یک اعتراض به ممیز کل مالیاتی موفق و کاهش رقم مالیات قابل پرداخت باید از کمک مشاوران مالیاتی خبره استفاده کنید. نکته مهم این است که این مشاوران باید همیشه و در همه جا در دسترس باشند تا کار شما به بهترین نحو ممکن انجام شود. ما در مجموعه کارمنتو امکان استفاده از کمک بهترین مشاوران با کمترین هزینه را فراهم کرده‌ایم. پس از بررسی اعتراض‌های شما به ممیز کل مالیاتی، برگ قطعی مالیات برای شما صادر میشود که بیانگر مالیاتی است که باید ظرف مدت مشخص (حدود 1 ماه) به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنید.
کلمات کلیدی:ریئس شعبه,ممیز کل
📌 یکی از راهای کشف کتمان درآمد برای شرکت ها توسط ممیزان مالیاتی
هنگامی که اظهارنامه تنظیم میکنید حتما سامانه مودیان+معاملات فصلی گزارشات ارسال شده+ارزش افزوده ها+سامانه تجارت+دیگر سامانه ها را کنترل کنید، و حتما دفاتر و اظهارنامه مطابق وجه نقد دریافتی تنظیم گردد.معمولا شرکت های که طبق ماده ۲۷۲ ق.م.م حسابرسی میشوند، ممیز مالیاتی صورت جریان وجه نقد، قسمت فعالیت های عملیاتی با دفاتر و اظهارنامه شما مورد حسابرسی قرار میدهد. اگر مطابقت نداشته باشد طبق ماده ۱۹۱ ق.م.م جریمه شامل حال شما میگردد. یعنی یکی از راه های که ماموران مالیاتی میخواهند حسابرسی کنند. آبا کتمان کرده اید؟ از طریق (فعالیت های عملیاتی) می باشد.
کلمات کلیدی: حسابرسی,اظهارنامه,تراکنش بانکی
📌 حسابرسی مالیاتی براساس پرینت بانکی
حسابرسی معمولا بر اساس پرینت بانکی می باشد،کسانی که دفاتر خود را بر اساس پرینت بانکی(حساب های تجاری)تنظیم میکنند، دفاتر آنها مورد قبول واقع میگردد. معمولا مامور دارایی روی حساب های بستانکار بانکی حسابرسی میکنند(واریزیها).متاسفانه حسابداران و مدیران مالی از آنها غافل میشوند و طبق ماده۱۹۲ قانون مالیات های مستقیم جریمه ۳۰ درصد شامل حال آنها میگردد و غیر قابل بخشش می باشد.از زمانی که سامانه مودیان آمده است،فرار مالیاتی صفر شده است و معمولا ماموران مالیاتی براساس قانون تراکنش های بانکی میتوانند حسابرسی کنند.هر سال یک بخشنامه ای بابت حساب های تجاری و غیر تجاری توسط بانک مرکزی منتشر میگردد و کسانی که میخواهند کتمان کنند به این بخشنامه توجه کنند.حرف های خودم را خلاصه کنم اگر مامور مالیاتی شما را براساس تراکنش های بانکی حسابرسی میکند حتما بخشنامه ۲۰۰/۹۹/۱۶ را مطالعه کنید.چون بخشنامه بسیار مهمی می باشد و میتواند براساس آن دفاع کنید چون بار اثبات درآمدی با مامور مالیاتی هست نه با کارفرما.
کلمات کلیدی:تراکنش بانکی,حسابرسی ,200/99/16
📌 چرا در گزارشات حسابداری نباید تابع قانون مالیاتی باشیم؟
همه حسابداران ایران متاسفانه تمام ذهن خودشون را درگیر قوانین مالیاتی کرده اند.درواقع هدف ما حسابداران،تهیه گزارشات حسابداری تابع استاندارد های حسابداری می باشد.زیرا گزارشات حسابداری تابع مفاهیم نظری حسابداری هست و در این مفاهیم از عدالت و انصاف صحبت میکند، و میگوید هدف گزارشات،اطلاع رسانی به استفاده کنندگان می باشد، و از طرفی استاندارد ۳۵ حسابداری ایران پدیدار شده است ،تا تفاوت های (موقت) بین گزاشات حسابداری و گزارشات مالیاتی در این استاندارد قرار بگیرید. و از سوی دیگر ما حسابداران میتوانیم در یاداشت های حسابداری گزارشات مالیاتی را افشا کنیم تا این خلاء تکمیل گردد و طبق ماده ۲۷۲ قانون مالیات مستقیم،شرکت ها باید حسابرسی شوند، و ملاک حسابرسی، استاندارد های حسابداری می باشد. پس گزارشات حتما باید تابع استاندارد های حسابداری باشد.
کلمات کلیدی:مالیات,مالیات بر درآمد
